Helgafell - 01.04.1943, Page 128

264
HELGAFELL
drepa á smásögur eítir Dan Andersson og C. H.
Clemmensen í ísl. þýðingu. Þá er kafli, sem
nefnist Norræn svipbrigði, myndir frá Norður-
löndum, kvæði á frummáli o. fl. Loks má geta
þess, að Tómas Guðmundsson birtir þarna ljóð,
Hcimsókn, sem er án efa eitt dýpsta og veiga-
mesta kvæði hans. Hann slær þar nýjan streng.
Hin ,,fagra veröld“ er horfin, og skáldið lætur
sig ekki lengur dreyma undir ,,stjörnum vors-
ins“. Hann horfist nú fast í augu við veruleik-
ann og finnur sig Jiðsmann í baráttu þeirri, sem
nú fer fram í heiminum, um örlög mannkyns-
ins:
Og vitund þín mun öðlast sjálfa sig,
er sérðu heiminn farast kringum þig
og elfur blóðs um borgarstrætin renna.
Því meðan til er böl, sem bætt þú gazt,
og barist var á meðan hjá þú sazt,
er ólán heimsins einnig þér að kenna.
Norrcen jól eru tákn þess, að norrænn sam-
hugur er vel vakandi, jafnvel með afskekktustu
og fámennustu þjóðinni af norrænu kyni.
Símon Jóh. Agústsson.
Vinsældir og áhrif
Dale Carnegie: VINSÆLDIR OG
AHRIF. íslenzk þýðing og formáli
eftir Vilhjálm Þ. Gíslason. Fjallkonu-
útgáfan. Reykjavík 1943. 216 bls.
Bók þessi hefur hlotið dæmafáa úíbreiðslu í
Ameríku og hefur hún verið þýdd á mörg
tungumál, m. a. á dönsku. Höfundur hennar er
forstöðumaður skóla í New York, þar sem kennd
er umgengni, háttvísi, ræðulist, bréfaskriftir og
ýmislegt varðandi útbreiðsjustarfsemi.
Ritið er í sex þáttum: I. Frumatriði umgengn-
innar. II. Sex leiðir til vinsælda. III. Tólf að-
ferðir til að snúa fólki á þitt mál. IV. Níu ráð
til að breyta við fólk án þess að móðga það eða
espa. V. Bréf, sem gerðu kraftaverk. VI. Sjö
ráð til að auka hamingju heimilislífsins.
Af efnisyfirlitinu sést, að bókin er girnileg til
fróðleiks, enda fjaljar hún um mörg vandamál
daglegs lífs. Hún er skipulega og skýrt samin,
þótt nokkuð kveði að endurtekningum og óþörf-
um dæmum. Hún er samin handa alþýðu manna
og vinsældir hennar bera því vitni, að hún fer
ekki fyrir ofan garð og neðan hjá almenningi.
Ymsum hættir við að vanmeta slík rit og gagn-
semi þeirra. Aðrir ofmeta þau og dæma gildi
þeirra eftir eintakafjöldanum, og eftir því ætti
Mr. Carnegie að vera mestur allra núlifandi
heimspekinga.
Bókin er hvorki frumleg né djúphugsuð. Gildi
hennar er í því fólgið, að höfundi hennar hefur
tekizt að færa ýmis lífshyggindi í einfajdan og
hversdagslegan búning. Ég hygg, að flestir séu
honum sammála um fjöldamörg atriði, en önn-
ur orka þó mjög tvímæla. Til dæmis þykir mér
hann hafa um of fylgt lífsspeki þeirri, sem felst
í málshættinum: Heiðraðu skálkinn, svo að hann
skaði þig ekki. Bókin ber greinilega vitni hugs-
unarhætti amerískra athafnamanna, og heim-
speki höfundar miðast of mjög við ,,að komast
áfram“, hvað sem það kostar. Höf. leggur rétti-
lega ríka áherzlu á, að eigingirni sé ljótur löstur í
fari manna, og telur hana þar að auki aðalástæð-
una til þess, að menn komast ekki til þeirrar
mannvirðingar, valda og álits, er þeir hafa ætlað
sér. Hvað ræður hann svo þeim, sem eiga frama
sinn eða afkomu undir sér voldugri mönnum eða
þurfa að koma einhverju máli fram við þá? Að
skoðun höfundar verður að fara að þessum valda-
mönnum öllu varlegar en köttur fer kringum
heitan graut. Ef ég þarf að koma máli mínu fram
við einhvern ráðamann, ræður höf. mér t. d. að
leggja málið á þann hátt fyrir hann, að honum
finnist, að hugmyndin sé frá sjálfum honum
komin. Ef ég legði málið beint og hispurslaust
fyrir hann, væri hann vís til að snúast gegn því,
þar sem hann fer á mis við þá ánægju, að geta
eignað það sér eða sínum flokki. Ég á m. ö. o.
fyrst að ginna þennan mannræfil eins og þursa
og ala síðan móti betri vitund á sjálfselsku hans,
ráðríki og hégómaskap. Auk þess sér lítt á, að
eigingirni hafi staðið slíkum ráðamanni fyrir
þrifum í valdabaráttu hans, því að það er há-
mark sjálfselsku og hégómaskapar að ætla sjálf-
an sig upphaf og endi allra framkvæmda og
verða jafnvel að telja sér trú um, að annarra
hugmyndir séu frá sjálfum honum runnar. Að
öðrum kosti séu þær einskis nýtar. — Menn eru
því óhæfari til að fara með völd sem þessi að-
ferð ber betri árangur við þá. Með því að beita
henni, geta menn náð stundarhagnaði, en spilla
sjálfum sér, valdhöfunum og því þjóðfélagi, sem
þeir Iifa í. Vanmátta þegnar einræðisherrans
komast lengst í þessari ..umgengnislist". Er hér
illur þverbrestur í heimspeki Mr. Carnegies.
Þýðandi virðist hafa leyst verk sitt sæmilega
af hendi. Málið er yfirleitt vandað, en þó alþýð-
legt, enda er bókin fremur auðveld til þýðing-
ar. Hér og þar mætti þó eitthvað að máli eða