Uppeldi og menntun - 01.01.2010, Blaðsíða 153
Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 19(1–2)/2010 153
INGI RúNAR EðvARðSSoN oG
GuðMuNduR kRIStJáN ÓSkARSSoN
Hvað ræður vali á námssviði og háskóla?
Viðhorf brautskráðra nemenda frá Háskólanum á Akureyri
Í þessari grein eru kynntar niðurstöður rannsóknar á vali einstaklinga á (1) námssviði og
(2) háskóla. Rannsóknin tekur til brautskráðra nemenda í hjúkrunarfræði, menntunarfræðum
og viðskiptafræði við Háskólann á Akureyri á tímabilinu 2004–2007. Í rannsókninni var
gagna aflað með spurningalistakönnun og var svörun 58,4%. Kannað var hvort kyn svarenda,
aldur þeirra, kennsluform (staðar-/fjarkennsla) og starfsstétt hefði haft áhrif á val þeirra á
námssviði og háskóla. Hvað val á námssviði varðar leiða niðurstöður í ljós að mikilvægustu
áhrifaþættirnir eru þessir, í röð eftir vægi: Áhugi á námsgrein, atvinnumöguleikar í greininni,
kynni af starfsgrein, fjölbreytni náms, hvort boðið var upp á fjarnám í greininni og tekju-
möguleikar. Hjá konum réð áhugi á námsgrein mestu, en hjá körlum tekjumöguleikar. Eldri
nemendur og fjarnemar völdu námssvið í ljósi möguleika á fjarnámi og fyrri kynna af starfs-
grein. Hjúkrunarfræðingar völdu námssvið vegna áhuga á námsgrein og atvinnumöguleika,
en viðskiptafræðingar höfðu tekjumöguleika í huga. Fjarnám höfðaði mest til leikskólakennara
og viðskiptafræðinga. Niðurstöður leiða jafnframt í ljós að þegar kom að vali á Háskólanum
á Akureyri skiptu þessir þættir mestu: Að háskólinn bauð upp á áhugavert nám, gæði náms,
ímynd háskólans/áhersla skólans, boðið var upp á fjarnám og mælt var með skólanum. Búseta
og stuðningur fjölskyldu fylgir þar fast á eftir. Konur velja Háskólann á Akureyri frekar í
ljósi áhugaverðs náms, gæða og ímyndar en karlar. Fjarnemar og eldri nemendur vegna
þess að hann býður upp á fjarnám, yngri nemendur og staðarnemar hyggja frekar að búsetu
foreldra og ættingja. Hjúkrunarfræðingar völdu Háskólann á Akureyri í ríkara mæli en
aðrir hópar í ljósi áhugaverðs náms, gæða náms og ímyndar háskólans. Fjarnám Háskólans
á Akureyri höfðaði meira til viðskiptafræðinga og leikskólakennara en annarra hópa.
inn gang ur
Háskólum og háskólanemendum hefur fjölgað mjög hér á landi síðustu tvo áratugi
eins og víðar á Vesturlöndum. Árið 1997 voru nemendur í íslenskum háskólum
7.610 og þeim fjölgaði um 10.128 til ársins 2008, í samtals 17.738 (Hagstofa Íslands,
2009). Mikilvægt er fyrir menntayfirvöld, háskólastofnanir og frekari uppbyggingu
háskólastigsins að til séu upplýsingar um það hvað ræður vali nemenda á námssviði og
Uppeldi og menntun
19. árgangur 1.–2. hefti, 2010