Uppeldi og menntun - 01.01.2010, Blaðsíða 81

Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 19(1–2)/2010 81
m a r Í a S t e i n g r Í m S d Ót t i r
þeirra að skóladeildir sveitarfélaganna skipuleggja fundi þar sem kennarar úr sama
árgangi úr öllum grunnskólum bæjanna hittast. Á þessum fundum segja þeir að raun-
hæf reynsla af ýmsum viðfangsefnum í skólastarfi sé rædd. Þeir geti síðan yfirfært og
lagað hugmyndir að starfi sínu og nýjar hugmyndir kvikni að kennslutengdum verk-
efnum til gagns fyrir nemendur þeirra.
Þegar kennararnir voru spurðir um aðstæður sem geta dregið úr faglegum fram-
förum kalla þeir eftir meiri endurgjöf á vinnu sína með nemendum. Þeir segja að þeir
upplifi enn dálítið eftirlitsleysi af hendi stjórnenda. Þó komu fram skoðanir um að
eflaust megi túlka þetta sem frjálsræði og traust sem þeim sé sýnt. Guðrún sagði:
„… kannski treysta þeir okkur mjög vel og þess vegna er þetta líklega svona.“ Við-
mælendur nefna samt allir að æskilegt sé að stjórnendur séu sýnilegri í skólastarfinu,
komi meira inn í kennslustofur og fylgist betur með því sem þar fer fram; þannig geti
þeir veitt kennurum endurgjöf á starfið og séu betur í stakk búnir til þess að svara fyrir
starfið út á við sem og í samtölum við kennara sína. Viðmælendur voru þó sammála
um að dregið hefði verulega úr þörf þeirra fyrir endurgjöf eftir því sem reynslan jókst
og starfsárum fjölgaði. Fyrir kennara á fyrsta ári sé endurgjöf og stuðningur bráð-
nauðsynlegur en svo megi draga úr honum þegar líði á annað starfsárið, en endurgjöf
og ígrundun þurfi þó alltaf að vera til staðar.
Almennt vildu þeir gera sem minnst úr því að tala um erfiðleika og vanda sem þeir
hafa lent í sem kennarar. Allir vildu þó meina að þeir ættu í vanda með að hafa tiltækt
námsefni við hæfi allra nemenda. Þeir sögðust enn þá hneigjast til þess að skipuleggja
kennsluna út frá nemendahópnum en samt vera mun meðvitaðri um að þeir þyrftu að
passa upp á að hafa viðfangsefni við hæfi allra.
Kennararnir voru að lokum beðnir að gefa nýliðum góð ráð og má segja að skilaboð
þeirra allra séu mjög skýr og endurspeglist í orðum Elínar: „… bara ekki gefast upp,
reyna að finna einhvern sem nennir að tala við þig um málin.“
umræða
Tilgangur rannsóknar minnar var að varpa ljósi á reynslu grunnskólakennara í
íslensku skólaumhverfi fyrstu fimm árin í kennslu; hvernig aukin reynsla hefur áhrif
á þroska þeirra í starfi og í hverju þroskinn felst.
Skýrar vísbendingar koma fram um aukinn starfsþroska eftir þessi fimm ár á vett-
vangi. Efst í huga viðmælenda er aukið öruggi og sjálftraust gagnvart kennarastarfinu.
Öryggi þeirra virðist tengjast því að þeir telja sig hafa náð betri tökum á ýmsum mikil-
vægum þáttum kennarastarfsins og um leið eykst sjálfstraust þeirra. Hér miða kennar-
arnir sig við það hvernig líðan þeirra og reynsla var á fyrsta starfsári (María Stein-
grímsdóttir, 2005, 2007). Í þessu sambandi nefna þeir að undirbúningur undir kennslu
sé orðinn markvissari og þeir eigi auðveldara með að afmarka efnistök. Þeir hafa nú
meira vald yfir fjölbreyttum kennsluaðferðum og gengur betur hvað varðar aga- og
bekkjarstjórnun. Þeir hafa öðlast aukið sjálfstraust, meiri færni til samskipta og velferð
nemandans skiptir þá miklu máli.
Töluvert hefur verið skrifað um mikilvægi stuðnings við kennara á fyrsta starfsári.