Uppeldi og menntun - 01.01.2010, Blaðsíða 13

Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 19(1–2)/2010
JÓHanna e inarSdÓtt i r
13
viðurkenna fyrir sjálfum sér að þeir hafi sett börn sín í leikskóla sem bjóða ekki upp á
það besta fyrir börnin.
Samstarf leikskóla og foreldra
Aðalsmerki góðs leikskólastarfs er talið gott samstarf við foreldra (OECD, 2006; Weikart,
2000). Í nýrri úttekt frá Evrópuráðinu er lögð áhersla á að til að tryggja gæði leikskóla-
starfs þurfi að koma til bæði umönnun og menntun með stuðningi og samstarfi við
foreldra (Education Audiovisual and Culture Executive Agency P9 Eurydice, 2009).
Epstein (1996) hefur skipt þátttöku foreldra og samskiptaleiðum heimila og skóla í
sex flokka. Fyrsti flokkurinn er uppeldi og er þá átt við að skólinn sé fjölskyldunni til
stuðnings við uppeldi barnanna og veiti t.d. fræðslu um ýmis málefni. Annar flokkur-
inn tekur til samskipta skólans og foreldra, t.d. með foreldraviðtölum, fréttabréfum og
heimasíðu skóla. Þriðji flokkurinn, sjálfboðaliðar, snýst um aðgengi og þátttöku for-
eldra í skólastarfinu og aðferðir kennara við að laga skólastarfið að foreldrum og gefa
þeim til kynna að þeir séu velkomnir í skólann. Fjórði flokkurinn er heimanám. Fimmti
flokkurinn er ákvarðanir og er þá átt við þátttöku foreldra í ákvörðunum og stjórnun
skólans. Loks eru svo tengsl skólans við samfélagið, fyrirtæki og stofnanir í sam-
félaginu í því augnamiði að styrkja skólastarfið.
Í rannsókn Siraj-Blatchford og félaga (2002) í Englandi kom fram að þar sem leik-
skólastarf var best höfðu foreldrar og leikskólinn sameiginlega sýn og stutt var við nám
barnanna heima við. Ef einungis var lögð áhersla á að styðja við foreldrana eða fá þá
til að aðstoða í leikskólanum hafði það ekki áhrif á þroska barnanna. Í skýrslu OECD
(2006) um menntun ungra barna er bent á að samfella í reynslu barna á heimilum
og í skólum aukist verulega ef foreldrar og kennarar skiptast reglulega á upplýsingum
og tileinka sér svipaðar aðferðir við félagsmótun, daglega rútínu og stuðning við nám
barna.
Eins og vænta má eru samskipti milli foreldra og starfsfólks leikskóla tíðust á morgn-
ana, þegar foreldrarnir koma með börnin, og í lok dags þegar þeir sækja þau (Bryndís
Garðarsdóttir og Jóhanna Einarsdóttir, 2007; Endsley og Minish, 1991; Jóhanna Einars-
dóttir og Bryndís Garðarsdóttir, 2009). Í rannsókn Endsley og Minish (1991) kom fram
að starfsfólk leikskólanna var fúsara að ræða við foreldrana í upphafi dags en foreldr-
arnir höfðu hins vegar frekar áhuga og tækifæri til samskipta í lok dags, þegar þeir
sóttu börnin. Í nýrri íslenskri rannsókn á viðhorfum leikskólakennara til samstarfs við
foreldra kemur einnig fram að algengustu samskiptin við foreldra eru óformleg og
fara fram þegar foreldrar koma með eða ná í börnin. Algengustu samskipti foreldra
og leikskólakennara beindust að líðan barnsins í leikskólanum en næstalgengast var
að rætt væri um daglegt starf í leikskólanum og nám og þroska barnsins. Þátttaka for-
eldra í daglegu starfi var sjaldgæf en foreldrar tóku helst þátt í leikskólastarfinu með
því að mæta á samkomur þar (Bryndís Garðarsdóttir og Jóhanna Einarsdóttir, 2007;
Jóhanna Einarsdóttir og Bryndís Garðarsdóttir, 2009).
Rannsóknir benda til þess að foreldrar telji það mikilvægast að geta verið í dagleg-
um samskiptum við starfsfólk leikskólans. Í rannsókn Sandberg og Vuorinen (2008) í
Svíþjóð kom fram að foreldarnir lögðu mesta áherslu á að eiga dagleg samskipti við