Uppeldi og menntun - 01.01.2010, Síða 78

Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 19(1–2)/201078
„nú veit maðUr ef ti l vill út á Hvað Starfið gengUr“
niðurstöður
Hér eru dregnar saman helstu niðurstöður af reynslu og mati viðmælenda á framförum
þessi fimm ár sem þeir hafa starfað á vettvangi.
Í upphafi viðtals leit Freyja til baka yfir farinn veg og orðaði reynslu sína á eftirfarandi
hátt: „Fyrstu tvö árin fóru að mestu í það að læra að vera kennari en eftir fimm ára
kennsluferil; nú veit maður ef til vill út á hvað kennarastarfið gengur. Það má eigin-
lega líta á fyrsta kennsluárið sem æfingakennslu í raunveruleikanum.“
Í viðtölunum var leitað eftir áliti kennaranna á því hvernig þeim fyndist þeir hafa
breyst sem kennarar á þessum fimm árum. Það fyrsta sem allir nefndu var að þeir
væru „orðnir miklu öruggari“. Þegar nánar var spurt hvað þeir ættu við með öryggi
töluðu allir fyrst um aukið öryggi í samskiptum sem tengjast kennarastarfinu, þ.e.
gagnvart nemendum, foreldrum, samkennurum og stjórnendum. Þeir töluðu einnig
um að þeim gengi mun betur nú en fyrsta árið að „setja mörk“ varðandi umgengni og
hegðun nemenda, auk þess að kunna fleiri leiðir til að tala við nemendur þannig að
það höfði til þeirra. Einnig töluðu þeir um aukið sjálfstraust. Elín komst svo að orði:
„Mesta breytingin er sú hversu óhrædd ég er við að prufa nýja hluti í kennslunni og
hvernig sjálfstraustið hefur aukist.“
Það var almennt álit þessara kennara að með auknu öryggi í samskiptum við nem-
endur hafi þeir nú betri yfirsýn yfir námslega stöðu þeirra og geti betur komið til móts
við námsþarfir þeirra. Sömuleiðis hafi þeir betri tök á aga- og bekkjarstjórnun og séu
óhræddari við að brjóta upp og reyna leiðir til að halda betri aga. Hins vegar sögðu
kennararnir að nemendahóparnir væru mjög misjafnir og alltaf kæmu upp atvik í
kringum einstaka nemendur sem þeir þyrftu að glíma við. Bára sagði: „Þú lærir inn
á starfið og með hverju árinu vex maður sem kennari og er tilbúinn að prófa eitthvað
nýtt.“
Allir töldu að undirbúningur fyrir kennslu væri orðinn markvissari og því eyði þeir
ekki eins miklum tíma í hann og þeir þurftu að gera fyrstu árin. Þeir segjast sjá mun
betur hvað hentar hverjum nemanda og bekknum í heild en á fyrsta ári. Munurinn
sé ef til vill sá að þeir hafi með reynslunni öðlast þekkingu til að nota fleiri leiðir til
kennslu og samskipta en þeir réðu yfir í fyrstu. Þeir segjast þora að breyta út af áætl-
unum sínum og telja þær nú miðast betur við aðstæður en áður, þær séu til stuðnings
en stýri ekki lengur eins og þær gerðu fyrst. Halla sagði: „… ég er sem sagt búin að
læra að takmarka mig eða afmarka mig og fara ekki allt of vítt og fer ekki alveg í kerfi ef
ég get ekki klárað það sem ég ætlaði mér … já ég held að ég sé orðin miklu raunhæfari
í allri skipulagningu.“ Mat Önnu á eigin getu var hliðstætt: „Núorðið finnst mér ég
geta gert margt í einu inni í stofunni.“
Fram kom að yfirsýnin yfir bæði nemendahópinn og námsefnið er orðin miklu
meiri en fyrstu árin. Guðrún hugsaði til fyrsta ársins og sagði: „… fyrst var ég eins
og dönsku hestarnir með leppana, sá bara einn og einn nemanda í einu og skipti mér
ekkert af því hvað hinir voru að gera á meðan. Nú finnst mér ég kannski geta sinnt
mörgum og jafnvel líka kunna leiðir til að skipuleggja námið þannig að auðveldara sé
að sinna öllu.“
Áberandi var hvað hagur nemenda var viðmælendum ofarlega í huga, þeir töluðu