Uppeldi og menntun - 01.01.2010, Blaðsíða 155

Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 19(1–2)/2010 155
i n g i rú n a r e ðva r ðS So n o g g U ð m U n d U r K r i S t Já n ÓS K a rS S o n
könnuninni. Í könnuninni kom einnig fram að heimasíður hafa mjög mikil áhrif á
endanlegt val tyrkneskra nemenda á háskóla (Yamamoto, 2006).
Veloutsou, Lewis og Paton (2004) spurðu 306 framhaldsskólanemendur og ein-
staklinga á námskynningu í háskólum í Bretlandi um þætti sem þeir leituðu eftir við
val á háskóla. Þátttakendur svöruðu því til að mikilvægustu upplýsingar sem þeir
leituðu eftir við val á háskóla tengdust orðspori háskóla og háskóladeilda, inntaki
einstakra námskeiða og aðstöðu á háskólasvæði (e. campus). Á sama hátt flokkuðu
þátttakendur eftirfarandi þætti sem þýðingarmesta við endanlegt val á háskóla: Inn-
tak námskeiða, orðspor háskóladeilda, orðspor háskóla og stúdentahúsnæði sem
háskóli veitir. Þá hefur það mikla þýðingu að geta fengið starf að námi loknu. Þjónusta
háskóla, t.d. ráðgjöf og heilsugæsla, og tíðarfar hafði hins vegar mjög lítið að segja.
Jón Torfi Jónasson (2005) segir að vöxtur íslenska háskólakerfisins hafi verið mjög
stöðugur alla 20. öldina eins og hjá flestum vestrænum þjóðum. Bandaríkin séu á undan
Evrópu en þróunin sé sú sama í meginatriðum. Jón Torfi telur að meginskýringin á
vexti háskólastigsins sé sókn nemenda í prófgráður. Þeir séu að sækjast eftir viður-
kenndu vottorði um að þeir hafi lokið háskólanámi og að þeir sæki í nám sem hafi
bærilegan virðingarsess. Nokkur hluti sæki í fræðilegt nám, en margir kjósi starfs-
tengt nám.
Árið 2000 voru spurningalistar sendir til 677 brautskráðra nemenda í hjúkrunar-
fræði og viðskiptafræði sem höfðu stundað nám við HA og Háskóla Íslands (HÍ eftir-
leiðis) á árunum 1987–2000 (Ingi Rúnar Eðvarðsson, 2009). Þeir voru m.a. spurðir
hvað hefði haft áhrif á val þeirra á háskóla. Helstu ástæður fyrir vali á háskóla voru
þessar samkvæmt svörum þátttakenda: Áhugavert nám, gæði náms, ímynd háskóla,
nálægð við háskóla og stuðningur fjölskyldu. Brautskráðir nemendur frá HÍ völdu
frekar háskóla út frá áhugaverðu námi, en brautskráðir nemendur frá HA völdu frekar
háskóla út frá atvinnu og námi maka, til að breyta um umhverfi, vegna þess að þeir
bjuggu í nálægð við háskóla og vegna leigu- og stúdentahúsnæðis. Karlar fara í meiri
mæli að ráðum vina en konur þegar þeir velja háskóla, en konur velja frekar háskóla
með áhugavert nám í huga og huga að gæðum náms, stuðningi fjölskyldu, atvinnu og
námi maka og framboði á leiguhúsnæði (Ingi Rúnar Eðvarðsson, 2009).
Haustið 2006 gerði Rannsóknar- og þróunarmiðstöð HA könnun meðal nýnema
við háskólann. Helstu niðurstöður varðandi val nemenda voru að tæp 60% svarenda
sögðust hafa valið HA vegna staðsetningar skólans og 51% vegna námsframboðsins.
Orðspor skólans hafnar í þriðja sæti (32,5%), en fæstir velja HA í ljósi upplýsinga
og fyrir áhrif frá kunningjum, eða rétt rúm 11% svarenda (Hjördís Sigursteinsdóttir,
2007).
Í mörgum rannsóknum hefur þáttur fjölskyldunnar vegið þungt í ákvörðun ein-
staklinga um að hefja háskólanám og val þeirra á háskóla. Domino, Libraire, Lutwiller,
Superczynski og Tian (2006) draga saman fyrri rannsóknir á áhrifamætti fjölskyldunnar
og benda á að hún veiti fjárhagslegan stuðning, geti verið fyrirmynd (e. role model)
og fjölskyldumeðlimir, einkum foreldrar, hvetji til háskólanáms. Þá hafi menntun for-
eldra og væntingar þeirra mjög mikil áhrif á ákvarðanir um val á háskólum.