Uppeldi og menntun - 01.01.2010, Síða 24

leiKSKÓlaStarf af SJÓnarHÓli foreldra
Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 19(1–2)/201024
samantEkt og umræða
Í rannsókninni voru gæði í leikskólastarfi skoðuð af sjónarhóli foreldra barna sem voru
að ljúka leikskóladvöl sinni. Rannsóknin fór fram meðal foreldra í þremur leikskólum
í Reykjavík. Niðurstöður benda til þess að foreldrarnir telji leikskólann eðlilegt fyrsta
skref í skólagöngu barna sinna. Þeir sjá leikskólann sem öruggan stað fyrir börnin á
meðan þeir stunda vinnu sína en einnig líta þeir á leikskólann sem mikilvægt náms-
rými þar sem börnin fá tækifæri til að umgangast önnur börn og læra í hópi jafnaldra
og fullorðinna fagmanna leikskólanna.
Foreldrarnir töldu flestir meginhlutverk leikskólans vera að stuðla að félagslegri
hæfni barnanna. Þeir töldu mikilvægt að börnin fengju að njóta sín sem einstaklingar
í leikskólanum, þau lærðu að treysta á sjálf sig og bjarga sér við daglegar athafnir;
jafnframt því að þau ættu góð samskipti við börn og fullorðna í leikskólanum, lærðu
að bera virðingu fyrir öðrum og fyndu fyrir samlíðan og væntumþykju gagnvart öðru
fólki. Fátítt var að foreldarnir nefndu námsgreinar eða námssvið sem mikilvæga þætti
sem börn ættu að læra í leikskólum. Þessar niðurstöður eru í samræmi við rannsóknir
á viðhorfum íslenskra leikskólakennara sem flestir leggja megináherslu á félagsþroska
barnanna (Jóhanna Einarsdóttir, 2001, 2006; Jóhanna Einarsdóttir og Kristín Karlsdóttir,
2005). Umræðuefni í viðtölum leikskólakennara við foreldra í Reykjavík endur-
spegla jafnframt þessar áherslur (Reykjavíkurborg, Leikskólasvið, 2007). Erlendar
rannsóknir benda einnig til þess að foreldrar telji mikilvægt að þjálfa félagslega hæfni
í leikskólum (OECD, 2006; Sandberg og Vuorinen, 2008; Thorsen, Bø, Løge og Omdal,
2006; Walsh, 2005; Weikart, 2000; Østrem o.fl., 2009). Foreldrar í enskumælandi lönd-
um telja einnig að félagslegir þættir séu mikilvægir en leggja þó meiri áherslu á náms-
lega þætti og undirbúning fyrir grunnskólann en foreldrar á Norðurlöndum (Grace
og Brandt, 2006; Liu, Yeung og Farmer, 2001; Petrie og Holloway, 2006; Piotrkowski,
Botsko og Matthews, 2000; Siraj-Blatchford o.fl., 2002; Wesley og Buysse, 2003).
Auk þess að stuðla að félagslegri hæfni fólust gæði í leikskólastarfi í huga foreldr-
anna í leik, útiveru og hreyfingu og er það í samræmi við áherslur í Aðalnámskrá
leikskóla (Menntamálaráðuneytið, 1999) og rannsóknir á áherslum og starfsháttum í
íslenskum leikskólum (Jóhanna Einarsdóttir, 2001, 2006; Jóhanna Einarsdóttir og Kristín
Karlsdóttir, 2005). Foreldrarnir voru ekki allir sammála um hversu skipulagt leik-
skólastarfið ætti að vera. Sérstaklega fannst foreldrum í einum leikskólanum skipu-
lag leikskólans of stíft; öðrum foreldrum fannst hins vegar gott jafnvægi vera milli
skipulegs starfs annars vegar og leiks og frjálsræðis hins vegar. Þetta er í samræmi
við rannsóknir á viðhorfum leikskólakennara sem benda til þess að skipta megi við-
horfum þeirra til leikskólastarfs í þrennt þar sem einn hópurinn leggur áherslu á leik,
umönnun og félagslegan stuðning, annar á formlegt nám og þriðji hópurinn á blöndu
af hvoru tveggja (Jóhanna Einarsdóttir, 2006). Flestir foreldrarnir töldu að á síðasta ári
barnanna í leikskólanum mætti vera meira um skipulagt starf og voru vettvangsferðir
sérstaklega nefndar.
Niðurstöður viðamikillar rannsóknar í Englandi benda til þess að í leikskólastarfi
sé árangursríkast að blanda saman annars vegar vali og frjálsum leik og hins vegar
hópastarfi þar sem meiri áhersla er lögð á beina kennslu. Nám barnanna veltur á