Morgunblaðið - 25.03.2000, Blaðsíða 30

30 LAUGARDAGUR 25. MARS 2000
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
••
Einkasýning Onnu Joelsdóttur í Hafnarborg
Kristjana F. Arndal sýnir í Hafnarborg
„Fósturlandsins Freyja,
hvernig hefur hún það?“
Morgunblaðið/Ásdís
Á bak við Önnu Jóelsddttur raá sjá þijú af sex verkum í röðinni
Dialogue I-VI, sem hún vann í gistivinnustofu Hafnarborgar.
STREKKTIR dúkar er
yfirskrift fyrstu einka-
sýningar Onnu Jóels-
dóttur, sem opnuð
verður í Hafnarborg,
menningar- og lista-
stofnun Hafnarfjarðar í
dag kl. 16. Þar gefur að
líta um þrjátíu málverk
sem flest eru unnin í
Chicago á síðasta ári,
en þau nýjustu eru af-
rakstur dvalar Önnu í
gestavinnustofu Hafn-
arborgar síðastliðna
tvo mánuði.
„Það fyrsta sem
hvarf úr myndunum
mínum þegar ég kom
hingað voru skæru lit-
imir, það varð allt í ein-
hverjum vetrarbláma
til að byrja með,“ segir
Anna. „Þessir heitu lit-
ir eru hins vegar allir
unnir í þrjátíu stiga hita
úti í sumar.“ Undanfarin
fimm ár hefur hún
stundað nám við Listaháskólann í Chicago og
hyggur á framhaldsnám þar næsta haust.
Strekktir dúkar
Anna segir að yfirskrift sýningarinnar,
Strekktir dúkar, hafi tvöfalda merkingu.
,jÁnnars vegar er það dúkurinn eða striginn
sem er strekktur á blindramma og hins vegar
mála ég gjarnan mynstur, sem hefur tilvísun í
borðdúka og þar með konur. Fyrir mér er
dúkurinn tákn um hversdagsleikann og þetta
daglega líf okkar. Ég hef mjög gaman af efn-
um, mynstri og áferð, mynstrið er einhver
endurtekning sem tengist hversdagsleikan-
um,“ segir hún.
Anna segir að myndirnar á sýningunni fjalli
um kvenímyndina, hversdagsleikann og
tengslin við tungumálið en engu að síður end-
urspegli þær tvíræðni og húmor. Það síðast-
nefnda segir hún mjög mikilvægan þátt í
verkunum.
Tengsl myndmáls
og talmáls
Orð og orðatiltæki eru Önnu hugleikin og
þess sér glögg merki í myndum hennar og
titlum þeirra. „Átti aldrei bót fyrir rassinn á
sér“ heitir ein, önnur ber titilinn „Fóstur-
landsins Freyja, hvernig hefur hún það?“ „Ég
hef búið erlendis í sjö ár og er alltaf að glíma
við annað tungumál. Ég sakna íslenskunnar
og sá söknuður hefur ágerst síðustu árin. Ég
er mikið að velta fyrir mér myndmáli og tal-
máli og tengslum þess. I þessum myndum er
ég að skoða þetta og leika mér svolítið með
það,“ segir Anna.
Sýningargestum gefst tækifæri til að
skyggnast yfir öxlina á listakonunni, ef svo
má segja, og skoða vinnsluferli verkanna, með
því að líta í skissubókina sem hún skilur að
sögn aldrei við sig. Anna hefur ljósritað og
sett í möppu nokkur sýnishorn úr skissubók-
inni góðu og mun mappan liggja frammi á
sýningunni. Um skissubókina segir Anna:
„Þar fer fram samtal mitt við tilveruna,
skráning á viðbrögðum mínum við því sem er
að gerast í kringum mig eða innra með mér.
Þetta gerist hratt og án meðvitaðrar gagn-
rýni; úti á götu, í strætó, uppi á fjalli, við
sjónvarpið, í neðanjarðarlest, í miðri stór-
borg, á listsýningu, tónleikum, kaffihúsi, úti í
móa. Aldrei í vinnustofunni."
Sýningin er opin kl. 12-18 alla daga nema
þriðjudaga og henni lýkur 10. apríl.
„ Allt sem ég
hef að segjau
Á SÝNINGU Kristjönu F. Amdal, sem opnuð
verður í Hafnarborg í dag kl. 16, eru þrír tug-
ir málverka, sem unnin eru á síðasta áratug.
Sýningin er tileinkuð móður listakonunnar,
Lilju V. Hjaltalín Arndal, sem lést árið 1998.
Kristjana stundaði nám við Myndlistar-
skólann í Reykjavík og síðar við Konunglega
listaháskólann í Stokkhólmi. Hún hefur tekið
þátt í fjölda samsýninga hér á landi og erlend-
is en sýningin í Hafnarborg er þrettánda
einkasýning Kristjönu. Hún kveðst ekki líta á
töluna 13 sem óhappatölu, heldur örlagatölu,
og er hvergi bangin.
Litagleði og fögnuður
Sænski listfræðingurinn Jacqueline Stare
lét einhverju sinni hafa eftir sér þessi orð um
myndlist Kristjönu: „Einkennandi fyrir list
Kristjönu er sú litagleði sem birtist í verkun-
um, sá fögnuður sem brýst fram jafnt í sól-
blikandi vatnsfleti sem niðdimmu íslensku
hrauni." Kristjana er beðin að nefna dæmi um
litagleðina. „Auðvitað verður maður uppnum-
inn af einstaka lit,“ segir hún og bendir á eitt
verkanna á sýningunni. „Sjáðu þennan rauð-
brúna lit, hann er svolítið sérstakur, rúss-
neskur litur. Þegar ég dró úr penslinum, þá
fann ég til svo mikils fagnaðar að það var
hreint ótrúlegt. Þetta minnir mig á strákinn
minn þegar hann var lítill, þá krassaði hann
út heilt blað og sagði: „Mamma, þetta er svo
fallegur litur, ég ætla að geyma hann!“ Það
var eitthvað þessu líkt sem ég fann þegar ég
málaði þessa mynd.“
„Vont þegar mynd fer blaut
úr höndunum á mér“
„Vegna þess að ég er svo lengi með hverja
mynd, þá safnast í myndina allt sem ég hef að
segja um það viðfangsefni. Mér þykir vont
þegar mynd fer nærri því blaut úr höndunum
á mér, það er voðalegt. Hún þarf helst að
hanga í að minnsta kosti mánuð heima hjá
mér, svo ég geti séð hvort hún vex inn á við
eða út á við,“ segir Kristjana.
Sýningin er opin kl. 12-18 alla daga nema
þriðjudaga og henni lýkur 10. apríl. Szymon
Kuran leikur á fiðlu við opnunina í dag.
Morgunblaðið/Ásdís
Kristjana F. Arndal við eitt verka sinna, Kraftaverk.
Órói á myndfleti
MYNDLIST
Stranmnr
MÁLVERK-ÁRNIRÚNAR
SVERRISSON
Opið daglega frá kl. 11-18. Til 26. mars.
Aðgangur ókeypis.
ÞÆR eru ekki margar sýningamar sem
settar eru upp að Straumi, í raun alltof fáar í
ljósi athafnaseminnar. Hver sýning er þannig
nokkur viðburður, þótt helst óski maður eftir
nokkru og helst árvissu yfirliti yfir starfsem-
ina, en það er nú kannski óréttlát óskhyggja í
ljósi þess að listamiðstöðin er öðru fremur
hugsuð sem athvarf til vinnu, jafnframt íhlaup
til viðameiri verkefna.
Rýnirinn var eðlilega fljótur á vettvang á
sýningu Áma Rúnars Sverrissonar, er var
opnuð sl. laugardag, þótt veður hamlaði að
hann kæmist fyrr en á sunnudeginum. Lítið
þekkir hann til listamannsins, þótt í kynningu
á einblöðungi standi, að Árni hafi haldið fjölda
einkasýninga og tekið þátt í samsýningum,
sem ekki em þó skilgreindar nánar en hefðu
trúlega hresst upp á minnið.
Ekki em nema 9 málverk á sýningunni, en
þau stór og fyrirferðarmikil og fylla þannig vel
upp í rýmið í sinni klassísku upphengingu. Stíl-
brögðin í myndunum eiga rætur að rekja til
ýmissa þátta óformlega og nýja málverksins,
er líkast sem gerandinn sé að hrista upp í hlut-
unum og marka sér einhvem bás og staðfesti
innlit í vinnustofu hans þessa ályktun. Ófrið-
legar formanirnar minntu á upphaf nýja mál-
verksins eins og við blasti á sýningunni West-
kunst á kaupstefnusvæðinu Köln Deutsch
1982. Einnig minntu þær á það sem skilgreint
hefur verið sem Trash og Bad painting, með-
Ljósmynd/Bragi Ásgeirsson.
Án titils, nr. 2.
vituð, ljóðræn, lítilsigld og kitsch-uð mistök á
myndfleti, sem skarar landamæri hins háa og
lága eins og það heitir. Hér er um að ræða
mörkuð og viðurkennd stflbrögð í núlistum, en
vel að merkja engan áfellisdóm. Orðtæki sem
gagnrýnendur ytra nota gjaman til skilgrein-
ingar og ég hef tekið upp hafa nefnilega gjarn-
an verið tekin sem árás á yngri kynslóðir hér á
útnáranum, jafnframt tilefni blaðaskrifa!
Þrátt fyrir allan óróleikann sem er líkast til
meira vitsmunalegur ásetningur en skynræn
og ómeðvituð tjáning saknar maður haldfestu í
flestum verkanna, einhvers sem snertir við
innri lífæðum myndflatarins. Formanirnar
verða þá síður skynræn framlenging handar-
innar en yfirvegaður tilbúningur, sem ber vott
um að enn skorti á nokkra þjálfun. Öll em mál-
verkin nafnlaus, án titils, sem ber vott um að
listamaðurinn leiti ekki fanga annars staðar en
í hugarheim sinn, en þessi tegund málverka
hefur oftaren ekki sterkar skírskotanir til um-
heimsins. í myndum nr. 1 og 2 kemst Árni
Sverrisson sennilega næst því að láta dæmið
ganga upp, móta einhveija sannfærandi reglu
og haldfestu í mglingi, festu í frjálsri mótun ...
Bragi Ásgeirsson
Tolli á Myndlistarvori
Islandsbanka í Eyjum
Morgunblaðið/Sigurgeir
Tolli naut dyggrar aðstoðar Kristínar, dóttur sinnar,
við uppsetningu sýningarinnar í Eyjum.
FJÓRAR myndlistarsýningar
em á dagskrá Myndlistarvors
íslandsbanka í Eyjum 2000 og
verður sú fyrsta opnuð í dag kl.
17 í gamla áhaldahúsinu á horni
Vesturvegar og Græðisbrautar.
Fyrstur til að sýna er mynd-
listarmaðurinn Tolli og verður
sýning hans opin þessa helgi og
þá næstu. Við opnunina munu
þau Eydís Franzdóttir óbóleikari
og Hilmar Þórðarson tónskáld
flytja verk eftir þann síðar-
nefnda; Synonymus I fyrir óbó
og tölvu sem hann samdi árið
1998 og verkið Glerskugga eftir
Svein Lúðvík Björnsson, einnig
frá árinu 1998.
Næstur í röðinni er Vignir Jó-
hannsson, en sýning hans verður
opnuð 15. apríl og lýkur 24. apríl.
Þá verður samsýning þeirra
Birgis Andréssonar, Ólafs Láms-
sonar og Kristjáns Guðmundssonar 6.-14.
maí. Lokasýning myndlistarvorsins verður
svo einkasýning Vestmannaeyingsins Sigur-
dísar Arnardóttur 25. mars til 4. júní.
Markmiðið að efla skilning
á samtímamyndlist
„Markmiðið með Myndlistarvori íslands-
banka í Eyjum 2000 er að efla skilning á
samtímamyndlist og ekki síður að efla tengsl
íslenskra myndlistarmanna við íbúa í dreifð-
um byggðum landsins, sumir myndu jafnvel
segja afskiptum byggðum. Myndlistarvorið
sem haldið var á síðasta ári þótti takast það
vel að full ástæða þykir að halda starfinu
áfram,“ segir í fréttatilkynningu. Eins og á
síðastliðnu vori er íslandsbanki í Vestmanna-
eyjum stærsti styrktaraðili verkefnisins, én
Vestmannaeyjabær, Eyjaprent/Fréttir,
Apótek Vestmannaeyja og HSH-flutningar
styrkja það einnig. Sýningarstjórn er sem
fyrr í höndum Benedikts Gestssonar blaða-
manns á Fréttum í Vestmannaeyjum.
Hver sýning stendur yfir tvær helgar,
opnun á laugardegi kl. 17 en annars opið kl.
14-18 laugardaga og sunnudaga. Sýningarn-
ar eru í húsnæði sem Vestmannaeyjabær á,
en í þeim húsakynnum var áður áhaldahús
bæjarins og vélasalur Vélskólans í Vest-
mannaeyjum.