Morgunblaðið - 28.10.2000, Side 16

16 LAUGARDAGUR 28. OKTÓBER 2000
MORGUNBLAÐIÐ
LANDIÐ
Morgunblaðið/Karl Á. Sigurgeirsson
Tvöfolduð Víðidalsárbrú er mikið
mannvirki. Enn er uppsláttur undir
nýja hlutanum.
Endur-
byggð
brú á
Víðidalsá
Morgunblaðið/Karl Á. Sigurgeirsson
Það er grátt í fjöllum, en brúarsmiðirnir, Sigurður Hallur Sigurðs-
son, Marteinn Reimarsson og Guðmundur Sigurðsson vonast til að
ljúka steypuvinnu innan tveggja vikna.
Hvammstanga - í sumar hefur
brúarvinnuflokkur Guðmundar Sig-
urðssonar á Hvammstanga unnið við
tvöföldun brúar yfir Víðidalsá í
Húnaþingi. Framkvæmdir hófust við
verkið í lok júní, en undirbúnings-
vinna var unnin síðast liðinn vetur,
bæði á vettvangi við undirstöður og í
húsi Vegagerðarinnar á Hvamms-
tanga, en þar var jámalögn undir-
búin. Verklok verða um miðjan nóv-
ember.
Að sögn Guðmundar kostar
brúarsmíðin um 53 milljónir, en með
vegtengingum og öðrum frágangi
um 70 milljónir. Verkið hefur gengið
vel og er á áætlun. í reynd er byggð
önnur brú við hlið þeirrar sem fyrir
er og sfðan steypt ofan á gólf eldri
brúarinnar og nýtt handrið smi'ðað á
hana. Nýir vængir eru einnig steypt-
ir og brúargólfið byggt á hreyfan-
legum snertiflötum, sem hindra
skemmdir m.a. við jarðhræringar.
Stærsti áfanginn við verkið var sam-
felld sólarhringssteypuvinna, steypt
úr 230 rúmmetrum af steinsteypu
sem ekið var frá Hvammstanga.
Við verkið hafa í sumar unnið 8-12
manns og allt gengið áfallalaust.
Mikil umferð hefur verið um brúna á
meðan á framkvæmdum hefur stað-
ið, en engin teljandi óhöpp. Það var
þó mál smiðanna, að ökumenn taki
oft afar lítið tillit til merkinga um
hámarkshraða, sem þarna væri
færður niður í 30 km, hins vegar
virtu þeir vel fiskikör, sem sett væru
upp við brúarendana og þrengdu
akstursleiðir.
Tvöföldun brúar yfir Gljúfurá
Þegar þessu verki lýkur hefjast,
strax framkvæmdir við tvöföldun
brúar yflr Gljúfurá, sem er á sýslu-
mörkum Vestur- og Austur-
Húnavatnssýslu. Það verður fram-
kvæmd af líkri stærð og Víðidalsár-
brúin og aðallega unnin á næsta ári.
Árið 2002 er síðan áætlað að tvö-
falda brúna yfir Hnausakvi'sl í Þingi.
Að því verki loknu verður aðeins
brúin yfir Síká í Hrútafirði einbreið
á hringveginum í'Húnavatnssýslu.
Ný verslun-
armiðstöð í
Borgarnesi
Borgarnesi - Það voru bjartsýn-
ir verslunareigendur sem komu
saman nýlega og skrifuðu undir
leigusamninga við Borgarland
ehf. sem er eigandi að nýju 2300
m2 verslunarhúsnæði í nýjum
miðbæ Borgarness.
Borgarland ehf. er í eigu Olíu-
félagsins hf., Kaupfélags Borg-
firðinga og Samvinnulífeyris-
sjóðsins. Að stofni til mun öll
starfsemi Vöruhúss KB flytjast
í 1000 m2 rými á jarðhæð húss-
ins. Einnig verða þar verslanir
og þjónusta sem fram að þessu
hafa verið í Vöruhúsi KB við
Egilsgötu, en það eru Tölvu-
bóndinn, Puntstráið, Skóbúðin
Borg, ATVR og Haukur rakari
auk Blómabúðar Dóru við Borg-
arbraut. Þar fyrir utan flytur
útibú Vátryggingafélags íslands
í verslunarmiðstöðina og útibú
Sparisjóðs Mýrasýslu ásamt
Borgarness Apóteki sem hafa
keypt hluta af húsnæðinu.
Guðsteinn Einarsson kaupfé-
lagsstjóri og stjórnarformaður
Borgarlands ehf. rakti bygging-
arsögu hússins og fór nokkrum
orðum um væntingar um aukna
verslun og þjónustu í framtíð-
inni.
Bygging hússins hefur gengið
mjög vel, en byggingarverktak-
inn Sólfell ehf. tók að sér að
vera svo kallaður alverktaki
þ.e.a.s. sér um að undirverktak-
ar skili sínum verkþáttum full-
frágengnum. Reiknað er með að
hægt sé að flytja inn í húsið
þann 15. nóvember og opna
verslanir 26. nóvember.
Mikil tilhlökkun og bjartsýni
ríkir í mönnum gagnvart versl-
un og þjónustu í Borgarnesi.
Morgunblaðið/Guðrún Vala Elísdóttir
Fulltrúar Borgarlands undirrita samninginn.
Rannsóknir á Vestfjörðum sýna að lítil mengun er af skólpi við smábæi við hafíð
Telja ekki þörf
fyrir dýr skólp-
mannvirki
Morgunblaðið/Helgi Bjarnason
Á bak við Þorleif Eiríksson og Anton Helgason (standandi) eru fullar
hillur af krukkum með smádýrum úr rannsókn þeirra á mengun við
strendur Vestíjarða og Norðurlands vestra.
FORSTÖÐUMAÐUR Náttúrustofu
Vestfjarða og heilbrigðisfulltrúi
Vestfjarða telja ekki þörf á þeim
miklu fráveitukerfum og skólp-
mannvirkjum í smábæjum við hafið
sem reglur kveða á um. Hafa þeir
komist að raun um að mengun mæl-
ist varla í höfnum þeirra staða á
Vestfjörðum og Norðurlandi vestra
sem þeir hafa rannsakað og mun
minni framkvæmd myndi gera sama
gagn.
Náttúrustofa Vestfjarða í Bolung-
arvík hefur verið að kanna áhrif
mengunar við bæi og þorp í sam-
vinnu við heilbrigðiseftirlitið á Vest-
fjörðum og Norðurlandi vestra. Er
búið að rannsaka átta staði í þessum
landshlutum. Þorleifur Eiríksson,
forstöðumaður Náttúrustofunnar,
segir að þetta sé dæmi um hagnýta
rannsókn sem ætti að nýtast við
hönnun fráveitumannvirkja en jafn-
framt sé verið að kortleggja smá-
dýralífið við strendur landsins.
Einnig er verið að búa til vöktunar-
kerfi fyrir mengun við strendurnar.
Mengun hverfandi
Sveitarstjómir standa víða
frammi fyrir því mikla verki að
koma upp dýrum fráveitukerfum og
skólpmannvirkjum til að hreinsa
skólpið og leiða það á haf út. Er unn-
ið að hönnun mannvirkjanna eftir
gildandi reglum hér en þær taka
mið af kröfum Evrópusambandsins.
Sem dæmi nefnir Þorleifur að í Bol-
ungarvík hafi verið gerð forhönnun
á slíku kerfi, miðað við ítrustu kröf-
ur sem gerðu ráð fyrir hreinsun á
hluta lífrænna efna úr skólpinu, og
áætlað hafi verið að það kostaði 140-
150 milljónir kr. Víða er skolpið leitt
út í hafnir staðanna. Rannsóknir
Náttúrustofunnar sýna að mengun
er hverfandi í höfninni í Bolungar-
vík og á flestum öðrum smástöðum
sem rannsakaðir hafa verið. Hægt
er að mæla mengun alveg við út-
rásaropið en frárennslið er svo lítið
og blöndun svo mikil að hún hverfur
nokkra metra frá. Það er helst að
hægt sé að tala um staðbundna
mengun í Pollinum á Isafirði og á
einstaka stað í lokuðum höfnum.
Þorleifur segir að aðstæður á þess-
um stöðum séu gjörólíkar því sem
algengt sé í Evrópu, hér taki
straumar Norður-Atlantshafsins við
skólpinu og dreifi lífrænu efnunum
svo fljótt að þau nái ekki að safnast
upp. „Aðstæður hér eru betri en á
Sundunum við Reykjavík eftir allar
þær aðgerðir sem þar hafa verið
gerðar,“ segir Þorleifur.
„Verkfræðingar vinna að lausnum
í samræmi við ítrustu kröfur og þær
eru meiri en gerðar eru til dæmis á
baðströndum erlendis," segir Anton
Helgason, heilbrigðisfulltrúi Vest-
fjarða.
Þorleifur og Anton segja unnt að
leysa frárennslismálin á mun hag-
kvæmari hátt en gert hafi verið ráð
fyrir, án þess að slaka í nokkru á
umhverfiskröfum, vegna þess
hversu aðstæður séu góðar hvað
varði viðtakanda skólpsins. Yfirleitt
sé nóg að grófsía skólpið og veita því
út fyrir hafnargarðana og Atlants-
hafið sjái um framhaldið. Þá geti
verið nauðsynlegt að taka á losun
mengunar frá einstaka fyrirtæki.
„Það er ljóst að lítil sveitarfélög
hafa seint efni á því að ráðast í fram-
kvæmdir sem kosta hundruð millj-
óna. Ef slíkum kröfum er haldið til
streitu verður lítið gert. Ef hins veg-
ar hægt væri að sýna fram á að mun
ódýrari framkvæmd gerði sama
gagn má gera ráð fyrir að hún kom-
ist fyrr í framkvæmd," segir Þorleif-
ur.
Norrænt verkefni
í rannsóknarherberginu hjá-Þor-
leifí og Antoni eru allar hillur fullar
af krukkum með smádýrum úr
rannsókninni. Þeir hafa haft lítinn
tíma til að vinna úr gögnunum vegna
þess að vantað hefur fjármagn til að
standa undir þeim. Þeir telja þó að
sveitarfélögin séu að vakna. Þau sjái
að slíkar rannsóknaniðurstöður sé
hægt að nota sem rök til að laga
reglurnar frá Brussel að aðstæðum
smábæja við hafið. Þorleifur lætur í
ljós það álit að reglur Evrópusam-
bandsins hafi verið þýddar á sterk-
asta hátt þegar þær voru settar í
gildi hér og ekki verið hugað að
ákvæðum sem gerðu ráð fyrir að
hægt væri að taka tillit til aðstæðna
á minna viðkvæmum svæðum.
Náttúrustofan og heilbrigðiseftir-
litið eru nú þátttakendur í norrænu
verkefni með aðilum í Færeyjum og
Noregi en það miðar að því að búa til
einfaldan mælikvarða til að skil-
greina hvað teljist minna viðkvæm
svæði með tilliti til reglna Evrópu-
sambandsins.