Morgunblaðið - 28.10.2000, Qupperneq 27

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 28. OKTÓBER 2000 27
ÚRVERINU
Góð sfldveiði fyrir austan
ísleifur VE fékk
rúmlega 1.000
tonn í kasti
ÍSLEIFUR VE landaði 270
tonnum af góðri síld í vinnslu
hjá Síldarvinnslunni hf. í Nes-
kaupstað í gær en á sama tíma
landaði Sighvatur Bjarnason
VE 750 tonnum hjá Vinnslustöð-
inni hf. í Vestmannaeyjum. Þar
af voru rúmlega 600 tonn frá ís-
leifi sem fékk rúmlega 1.000
tonn í einu kasti í fyrrakvöld.
Ástæða þess að Isleifur dældi
svo miklu yfir í Sighvat Bjarna-
son er að 250 tonn er góður
dagskammtur fyrir Síldarvinnsl-
una í Neskaupstað, en Birtingur
NK landaði um 230 tonnum þar
í fyrradag.
Gunnar Jónsson, skipstjóri á
Isleifi, fékk síldina norður af
Kögri og er um þriggja tíma
sigling af miðunum inn á Norð-
fjörð. „Þetta var meiriháttar
kast, eitthvað yfir 1.000 tonn, en
ég náði um 900 tonnum,“ sagði
Gunnar við Morgunblaðið, og
bætti við að Ásgrímur Halldórs-
son SF hefði verið við hliðina á
sér og fengið að minnsta kosti
400 tonn auk þess sem Birting-
ur hefði fengið vel á þriðja
hundrað tonn. „Hún gaf sig til
þarna rétt vestan við Borgar-
fjörðinn á ekki allt of góðu
svæði, en það er grunnt þarna,
um 27 faðmar," sagði Gunnar.
Kvótinn nær búinn
Isleifur var áður að veiðum út
af Digranesflaki og segir Gunn-
ar að þar hafi verið svolítið um
síld en erfitt hafi verið að eiga
við hana. „Þegar síldin var inni
á Borgarfirðinum var hún miklu
betri, eingöngu stórsíld en engu
að síður er þetta ágætis síld
núna þótt hún sé blönduð,“ seg-
ir Gunnar. Hann er kominn með
rúmlega 3.300 tonn á vertíðinni
og á eftir um 800 tonn af kvót-
anum. Gera má því skóna að
kvótinn náist á næstu dögum en
framhaldið er óljóst. „Ekki för-
um við á kolmunnann því olían
er of dýr,“ segir Gunnar.
„Hugsanlega gjóum við á loðn-
una verði einhver loðnuveiði, en
annars verður bara bundið. Það
er gott útlit á verði á frystri
loðnu og ef af verður veiðum við
loðnu bara í vinnslu.“
Einhver síldveiði hefur verið
vestur af Snæfellsjökli undan-
farna daga og eru nokkur skip á
leiðinni þangað en reyndar er
veðurútlit ekki sem best um
þessar mundir.
Aðalfundur Samtaka fískvinnslu án útgerðar
Auka þarf vægi físk-
vinnslustefminnar
NÁ þarf jafnvægi milli fisk-
vinnslustefnu og fiskveiðistefnu í
mótun á heildstæðri sjávarútvegs-
stefnu hérlendis. Þetta er mat
Loga Þormóðssonar, fram-
kvæmdastjóra Tross ehf. og
stjórnarformanns Fiskmarkaðs
Suðurnesja, og kom fram í erindi
hans á aðalfundi Samtaka fisk-
vinnslu án útgerðar sem haldinn
var á fimmtudag.
Logi sagði að á fyrstu 10 árum
kvótakerfisins hefði umræða Al-
þingis um sjávarútvegsmál í um
það bil 80% tilvika eingöngu snúist
um fiskveiðistefnu. Síðasta afurð
samfélagsins til sátta í sjávarút-
vegi væri skýrsla Auðlindanefnd-
ar. Nefndin hefði áréttað fyrstu
grein fiskveiðistjórnunarlaganna,
um að auðlindin sé þjóðareign. Þá
hefði nefndin útfært nýtt hugtak;
þjóðareignarréttur, sem í fram-
haldinu leiddi það af sér að hægt
væri að taka gjald af réttinum til
að ná í hráefni úr þjóðarauðlind-
um. Logi sagði nefndina hinsvegar
ekki hafa tekið á þeirri spurningu
hvort þeir sem kaupa eða fá aflann
fengju einhvern rétt til að nýta
námurnar. Þannig bæri sá sem
fengi nýtingarréttinn enga skilyrta
ábyrgð um verðmætasköpun til
eigenda auðlindanna, umfram auð-
lindagjaldið. I því sambandi væri
vert að velta fyrir sér hugtökum á
borð við hagkvæmni. „Hagkvæmni
eins þarf ekki að vera hagkvæmni
Umræðan í
80% tilvika um
fískveiðar
annars og hagkvæmni þeirra
beggja þarf ekki að vera hagkvæm
fyrir eiganda auðlindarinnar. Aðal-
atriðið er að þegar við tölum um
hagkvæmni er að veitt kíló skili
þjóðinni, eiganda auðlindarinnar,
sem mestum gjaldeyristekjum."
Logi sagði að sumar afurðir
landvinnslu sem skiluðu verðmæt-
um í formi gjaldeyris væru frákast
hjá frystiskipaflotanum, til dæmis
þorskhausar. Þessi verðmæti
kæmu frystitogararnir ekki með
að landi vegna þess að það væri
ekki hagkvæmt fyrir þá. Það væri
hinsvegar ekki hagkvæmt hvorki
fyrir auðlindina né samfélagið.
Selja á gámafiskinn
hérlendis
Logi sagði að á sama hátt skilaði
sala á heilum óunnum fiski úr
landi hugsanlega minni verðmæt-
um til þjóðarinnar, þótt hann skil-
aði hugsanlega meiri hagkvæmni
til þess sem veiðir fiskinn. Hann
minnti á að sjávarútvegsráðherra
hefði nýverið aflétt kvótaskerðingu
sem fylgdi útflutningi á óunnum
fiski, gegn því að aflinn væri vigt-
aður á íslandi. „Ég var samþykkur
þessari aðgerð og taldi hana skref
í rétta átt. En því miður var þetta
seinna skrefið af tveimur. Það
fjrrra hefði átt að vera að skylda
útgerðirnar til að selja fiskinn hér
heima áður. Þannig gæti fisk-
vinnslan hérlendis staðið jafnfætis
fiskvinnslunni erlendis og jafnræð-
is væri gætt.“
Logi sagði að ef óunnin fiskur,
sem nú er sendur óseldur úr landi,
færi á íslenska fiskmarkaði fengist
betra stjórn á markaðnum og eft-
irlit myndi batna. Auk þess yrðu
sveiflur á fiskveiði minni. „Það er
ekkert að því að fiskur fari óunn-
inn úr landi ef landvinnslan getur
ekki keppt í heilbrigðri samkeppni
á frjálsum markaði. Tæknin gerir
það hinsvegar kleift að innlendir
aðilar geta boðið í hráefnið á móti
erlendum aðilum á jafnréttis-
grundvelli. Þannig er til eitt heild-
aruppboðskerfi sem erlendir aðilar
geta tengst á einfaldan hátt. En ís-
lenskir fiskmarkaðir verða hins-
vegar að standa í sömu sporum ef
bera á þá saman við þá erlendu,
varðandi upplýsingaflæði. íslensk
fiskvinnsla og fiskmarkaðir vita
hálftíma áður en uppboð hefst
hvort fiskurinn verður seldur á
markaðnum. Erlend fiskvinnsla
hefur aftur á móti lengri aðlögun-
artíma og getur þar af leiðandi
tekið á móti meira magni og borg-
að hærra verð,“ sagði Logi.