Skírnir

Árgangur

Skírnir - 01.01.1906, Síða 70

Skírnir - 01.01.1906, Síða 70
70 Úr trúarsögu Í’orn-íslendinga. Skírnir. Tilvitnanir og athugasemdir. !) »Víkingarnir biðu oft ósigur í ornstum sínum viS Engla, íra og aSra þrátt fyrir áheit á Oðin og Þór, og þaS lá nærri, að skoða ósigurinn sem ósigur goða þeirra og álíta, að guð kristinna manna eða Hvítakristur væri rammari eða fult eins sterkur«. Finnur Jónsson: Bókmentasaga lslendinga, Khöfn 1904, bls. 13. 2) Biskupasögur I, bls. 16. 8) Um slíka menn sjá t.d.Bogi Melsteð: Islendinga saga I,bls. 288. 4) »Siðkenning norrænnar heiðni er með öllu sprottin upp úr eðlisfari hins norræna kynflokks, heilnæm og heilbrigð, en að vísu einnig harðleg.....Siðkenuing fornmanra stóð ekki í neinu veru- legu sambandi við trúarbrögðin, heldur er hún þvert á móti óháð þeim frá rótum«. Konrad v. Maurer: Die Bekehrung des Nor- ■wegischen Stammes zum Christentume II, 1856, bls. 188. Þessi orð hins fræga vísindamanns eru mjög eftirtektarverð, ekki sízt í sambandi við skoðanir þær, sem Th. Huxley — einn af vitrustu mönnum á öldinni sem leið, cins og kunnugt er — lætur í ljós í ritgerð sinni um breytingar þær sem á guðftæði verða. »Spámenn- irnir«, segir Huxley, »leitast sífelt við að losa siSkenningutta eSa réttara sagt kenningttna um það, hvernig vér eigum að breyta svo vel só, úr Glámsgreipum þeirrar guðfræði, sem mest gengi hefir í þann og þann svipinn«. [Mjög lausl. þytt]. (Collected essays, Vol. IV, bls. 361). Það ber vott um, hversu langt víkingarmr voru komnir í menningu, að þeir skyldu á algjörlega mannlegum en ekki »guðlegum« grundvelli, hafa komið sér upp breytnisreglum, sem lýsa má eins og Maurer gerir hér aS ofan. Ok ekki þarf annað en að ntinna á Arnór kerlingarnef eða Gunnar á Hlíðarenda til að syna, að harkan var þar ekki einvöld. 5) Konráð Maurer tekur svo djúpt í árinni, að hann telur siðaskiftin hafa átt drvgsta þáttinn í spillingu Sturlungaaldarinnar. »Zum Theil lásst sich jene entsetzliche Zerrúttung .... auf die poli- tische Lage der Insel zurúckfúhren .... Zum Theil dagegen, und vielleicht zum sehr úbenviegettden Theile, macht sich auch noch ein ganz anderer Umstand dabei geltend, der Uebergang námlich, so paradox diess klingen mag, zum neuen Glaubett. Maurer: Island, bls. 276. 6) Próf. Finnur Jónssott telur Sólarljóð »að öllu kristilegt kvæði«. Bókmentasaga Isletídinga, bls. 186. 7) AuSvitað er það afarntikill galli, að vér getum ekki rattn- sakað atburðitia sjálfa, heldur að eins frásöguna um þá. Og hvað mikið í frásögunum er skáldskapur, er ekki auöið að vita. 8) Hallfreðar saga, 11. kap. Bókmentasaga F. Jónssonar, bls. 130. 9) Leturbreytingin eftir mig. 10) Af ætt Ingimundar gamla, segir í norsktt þ/ð. á Heimskr. n) Heimskringla II, bls. 424 (útg. Fintts Jónssonar). 12) Það er að nokkru leyti frá því sjónarmiði, sem Þorsteinn Erlingsson kveður svo snjalt ttm kristnitökuna (í kvæðinu »Orlög guðattna«). En að siðabótin var fyrst og fremst stjórnarbylting og
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96

x

Skírnir

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Skírnir
https://timarit.is/publication/59

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.