Skírnir - 01.01.1906, Side 93

Erlend tiðindi.
Þingbylting á Englandi. Meiri t.íðindi hafa eigi orðið
i þingkosningum á Englandi eina eða tvær aldir en í vetur.
Þar höfðu íhaldsmenn ráðið lögum og lofum á þingi full 10
ár, sá flokkur, er sig kallar sambandsliða (unionists), en
nefndust fyrrum tórýar yfirleitt. Sambandsliðanafnið kom upp
fyrir nál. 20 árum út af heimastjórnarnýmæli GUadstones handa
írum. Það þótti íhaldsmönnum stappa næst sundrungu ríkisins.
En í sambandið vildu þeir halda fyrir hvern mun, jafn tryggilegt
samband sem áður milli Englands og Irlands; og hölluðust margir
flokksmenn Gladstones á þá sveif, og brugðust honum.
Sambandsliðar höfðu 152 atkvæði á þingi, í neðri málstofunni
fram yfir aðra þingflokka eftir kosningarnar 1895.
Hefði að vanda látið í næstu kosuingum, árið 1900, mundi
frjálslyndi flokkurinn hafa orðið hlutskarpari. Því heita
má það óbrigðul regla í því hinu langelzta og merkilegasta þingstjórn-
arríki f heimi, Bretaveldi, að þar skiftist á framfara stjórn og íhalds
eða afturhalds, jafnskipulega sem sumar og vetur, dagur og nótt.
En stjórnin er ekki annað en framkvæmdarnefnd meiri hlutans á
þingi. En þingið aftur spegill þjóðarinnar, þess hlutans, er kosn-
ingarrétt hefir.
Afbrigðin frá þeirri reglu árið 1900 voru að kenna Búaófriðin-
um. Honum hafði frjálslyndi flokkurinn andæpt mjög, og tókst
hinum að villa svo sjónir fyrir lýðnum, er herinn Breta var kom-
inn í hann krappan þar suður í Afríku, að kjósendur æptu að
frelsismönnum, þingmannaefnum sjórnarandstæðinga: Búavinir!
Landráðamenn !
Fyrir það urðu Ihaldsmenn enn í meiri hluta, höfðu 134 atkv.
fram yfir helming.
Sá mikli liðsmunur minkaði mikið nokkuð árin 1900—1905, í
aukakosningum. En þó hafði stjórnin enn um 80—90 atkv. um-