Skírnir - 01.08.1906, Blaðsíða 69

Skírnir. Hólar í Hjaltadal og Hólabiskupsdæmi. • '< ÍWÍ
Undir eins og biskupsstóll var reistur á Hólum kom
þar upp skóli. Hlutverk þess skóla sýnist eingöngu hafa
verið það. að búa menn undir klerklega stöðu. Utlendur
kennari var fenginn fyrir skólann, og allar líkur eru til,
að skólinn hafi eingöngu fengist við klerklegar mentir.
Það er líka í góðu samræmi við alla stefnu Jóns biskups
ögmundssonar að láta skólann að engu leyti fást við þjóð-
leg fræði, því að honum mun ekki hafa verið hugleikið
að halda mjög á lofti slíkum fræðum. Það gat naumast
samrýmst við hans hákirkjulegu hugsjónir.
Litlar sögur fara af þessum skóla á Hólum, en það
sem vér um hann vitum bendir alt í sömu átt, að skól-
inn hafi haldið sömu stefnu áfram eins og hann byrjaði,
fengist eingöngu við klerklega mentun. Skólinn var blóm-
legur á dögum Laurentius biskups (1323—30), og Egils
biskups (1331—41), en um Laurentius vitum vér það sér-
staklega, að hann var ákafur og einbeittur kirkjutrúar-
maður, og svo mikill latínumaður, að hann virðist hafa
talað hana sem móðurmál sitt.
Þó ekki sé getið um skólahald á Hólum í kaþólskri
tið tímum saman, má telja það víst, að venjulegast hefir
verið þar eitthvert skólahald að nafninu. Það var óbein-
línis kvöð sem lá á stólnum, enda er getið um að menn
komu sonum sínum þangað til læringar, þótt um sama
leyti sé ekki nefndur neinn skóli. (Frh.).
Bjökn JÓNSBON.