Skírnir - 01.08.1906, Blaðsíða 73
Skírnir.
Stnrla Sigkvatfeson.
265
Það nægir að nefna hér fátt til.
Sturla Sighvatsson fór utan til þess að láta klerka
suður í Róm hýða sig, svo að hann gæti fengið lausn fyrir
víg Þorvaldssona. Hafði hann áður sett vin sinn Odd
Alason (Olafsson) til »at gæta þingmanna sinna í Vest-
fjörðum«. Þennan mann lét Orækja drepa á níðingsleg-
asta hátt, íyrir alls engar sakir, að því er virðist.
Margt fieira gerði Orækja á hluta Sturlu, og safnaði
til sín versta illþýði, ræningjum og morðvörgum.
Það var því engin furða þó að Sturlu þætti Orækja
hafa verið býsna-stórvirkur í sinn garð, þegar heim kom.
Er það skjótast frá að segja, að hann nær Orækju á sitt
vald, fer með hann upp í Surtshelli og skipar að stinga
úr honum augun; en ekki fylgdi þeirri skipun meiri al-
vara en svo, að Orækja sá jafnt síðan sem áður. önnur
meiðsl voru ekki gerð nema til hálfs. Einnig þetta langa
og óþarfa ferðalag bendir til þess, að Sturla hafi eigi síð-
ur ætlað að hræða hann en meiða, og ber það eftir at-
vikum fremur vott um vægð en grimd. Eða hvernig
ætli Þorvaldi Snorrasyni, eða Kolbeini unga, eða Gissuri,
hefði farizt ef eins hefði staðið á?
Munurinn á Sturlu Sighvatssyni og Kolbeini unga eða
Gissuri Þorvaldssyni, er svipaður þeim, sem er, nokkru
siðar, á frænda hans Þorgilsi Skarða og níðingnum Þor-
varði Þórarinssyni. Göfuglyndi virðist jafnvel bregða fyrir
í Sturlu eins og í Þorgilsi. Báðir eru þeir ofsamenn og
fljótir til höggs ef þeir reiðast, en naumast grimdarseggir
og manndráparar að eðlisfari, eins og hinir, sem nefndir
voru.
Munurinn á Sturlu og Þorgilsi annars vegar, en Kol-
beini, Gissuri og Þorvarði hins vegar, er líkur þeim, sem
eítir almannatrúnni, er á ljónum og tígrisdýrum.
Raunar verður þó Gissuri og Þorvarði ekki líkt við
tígra, án þess að gera þeim dýrum rangt til.
Svo stórhuga var Sturla Sighvatsson, að hann ætlaði
sér að verða konungur yfir Islandi, og var þó við ramma
reip að draga.