Skírnir - 01.08.1906, Blaðsíða 74

266
Sturla Sighvatsson.
Skírnir.
Efast þú aldrei um það, að eg ætla mér meira hlut
en öðrum mönnum á Islandi, sagði hann við Gissur Þor-
valdsson.
Versta yfirsjón hans var það, að drepa ekki Gissur
þegar þeir hittust við Apavatn, og víst kom honum það
í hug. En hann var, eins og áður er sagt, enginn mann-
drápari að eðlisfari, og gat illa unnið víg, eða látið vinna,
óreiður. Hann gætti þess ekki, að hann átti við þá, sem
voru »slægir sem höggormar« og grimmarí en tígrar, og
aldrei mundu honum hlífa, ættu þeir ráð á lífi hans.
Þá skoðun, að Sturla hafi ætlað sér að ná yfirráðum
yfir öllu Islandi til að fá þau síðan í hendur Noregskon-
ungi, hygg eg sprottna af misskilningi, þrátt fyrir það
sem í Hákonarsögu segir. Sturla hafði í of ríkum mæli
til að bera þá tegund föðurlandsástar, sem er ekkert annað
en ást á sínum eigin yfirráðum, til þess að hann gæti tekið
upp slíkt ráð. En vel getur hann af viðræðunum við
slægðarkarlinn Hákon hafa stælst í þeirri hugsun, að ná
undir s i g landinu öllu, og honum var auðvitað þökk á,
að Noregskonungur styrkti hann í þeim stórræðum.
Hyggindakarlinum Sighvati hefir nærri því ofboðið
aðgangurinn á Sturlu, sem hann auðsjáanlega hefir unnað
mjög mikið. »Hvé lengi mun haldask ofsi sjá hinn mikli
er Sturla hefir um fram frændr vára aðra?«, spyr hann
Má kumbalda og sjálfan sig. Og hann varar Sturlu við;
með sinni einkennilegu kýmni, sem virðist ekki hafa yfir-
gefið hann, fyr en á Örlygsstöðum, þar sem Kolbeinn ungi,
er Sighvatur um tíma hafði verið nær því í föður stað,
stangaði hann gamlan og uppgefinn með oddbrotnu spjóti.
— Svo ferlega lýsti sér sú heift, sem á vorum tímum, ef
til vill, einungis hefði getað fengið afrás í blaðagreinum
og bakmælgi. —
En kýmni Sighvats minnir mjög á andann, sem kem-
ur fram víða í Eddu Snorra bróður hans, eða t. d í snild-
arsögunni af Atta hinum dælska í Heimskringlu. Og hver
veit; Sighvat hefir, ef til vill, ekki vantað annað en það,