Skírnir - 01.08.1906, Blaðsíða 92

284
Erlend tíðindi.
Skirnir,
mælti hann; en þennan feril munum vér halda, hvort sem líkar
betur eða ver.
Þeir fundust skömmu eftir þetta, frændurnir, Játvarður kon-
ungur og Vilhjálmur keisari, og er haft fjrir satt, að stjórniu
enska hafi lagt svo undir, að þessu máli yrði þar hreyft. En þar
hafa verið fáleikar nokkrir í milli um hríð.
Það stefnir að sama markmiði, er brezkir stjórnskörungar og
mikilsráðandi mannvinir (fyrir þeim Stead ritstjóri) gera sér
nú hið mesta far um að glæða samáðarþel með höfuðþjóðum álf-
unnar, eiukum Bretnm og Þjóðverjum, sem kalt hefir verið í milli
heldur svo. Að þeirra tilstofuun fóru í vor margir borgarstjórar
þýzkir kynnisför til Euglauds og mánuði síðar hér um bil, um
Jónsmessuleyti, ritstjórar helztu blaða á Þyzkalandi, um eða yfir
70. Hvorumtveggju var fagnað forkunnarvel, jafnt af valds-
mönnum sem valdalausum.
Meðan íhaldsmenn voru við völd á Englandi, var farið með
Transwaal svo sem hernumið iand, og Búar beittir gjörræði, en
hlynt að enskum auðkyfingum, et' hafa vildu land þeirra að féþúfu.
Þar hefir hin nýja stjórn skift mjög um, og bar nýienduráðgjafinn
nýi, Randulph-Churchill hinn ungi, upp á þingi í sumar frumvarp
til mjög frjálslegrar stjórnarskrár fyrir Transwaal. Þar á að lög-
leiða almennan kosningarrétt og binda að eins við 21 árs aldur,
með jöfnum rétti til handa Búum sem Bretum. — Balfour, for-
sætisráðgjat'inn, sem áður var, mælti þar í móti af miklum móði.
Hann kvað Búa mundu hagnýta sér þann aukna rétt til þess að
ráða lögum og lofum á þingi og búa sig undir nýjan hernað á
hendur Bretum. Campbell Bannermann kvaðst aldrei hat'a alla sína
þingmannsæfi heyrt jafnósæmilega mælt á þingi; og guldu honum
jákvæði 316 þingmenn í neðri málstofunni, en einir 86 í móti.
Skólalagafrumvarpið nýja samþykti neðri málstofan til fullnaðar
skömmu fyrir þingslit í sumar með 369 atkv. gégn 177. Þar
greiddu írar atkvæði í móti; þeir eru kaþólskir. — Lávarðarnir
í'ísa uppvægir í móti frumvarpinn; en óliklegt talið þó, að þeir
hafi fullan kjark að halda því máli til streitn, þótt þeir hafi að
bakhjarli mikið af kennilýð landsins og biskupaua þar í broddi
fylkingar. Þeira þykir lítið varið í þá »bragðlausa og litarlausa
trúarbragðaþynningu«, sem hin nýju lög ætlast til að kend verði í
barnaskólum; hún er ætluð öllum börnum, í hvaða kirkjudeild sem
þau eru eða trúarflokk, jafnvel Gyðingatrúar. Yoru lialdnir í
sumar geysimiklir mótmælafundir gegn frumvarpinu víða um landr