Skírnir - 01.08.1906, Blaðsíða 36

228
Henrik Ibsen.
Skirnir.
Frá því er hið síðastnefnda rit var samið og til hins
næsta, »Kærlighedens Komedie«, voru mikil umbrot og
breytingar í andlegu lífi höfundarins. Hann tók að ganga
nær lífi þjóðar sinnar og stefna skeytum sínum beinna að
því. Rit þetta var fyrst samið í óbundnu máli, og byrjaði
Ibsen á því þegar eftir útkomu »Vikinganna á Háloga-
landi« og gaf því þá annað nafn (»Svanhild«), en fullgjört
var ritið fyrst 1862, í þeirri mynd sem það hefur birzt
almenningi. Meistaraskapur höfundarins í rími, orðavali
og afli kemur fyrst til fulls fram í þessu riti. Það er
íyrirboði hinnar síðari einstæðu og einkennilegu Ibsens-
verka, sem brutu alveg á bak aftur lítilsvirðingu og hat-
ur landa, er þessi frumlegi og biturorði skáldhöfðingi dró
að sér meðan smámennin álitu sér óhætt að ofsækja
hann. Ekki auðnaðist honum þó að öðlast skáldlaun í
Noregi, fyr en eftir það að hið næsta rit, »Kongsæmnerne«,
var út komið (1864). Hafði höfundurinn byrjað á þvi
riti um sama leyti sem hinu næsta á undan, 1858, en
síðan lagt það frá sér og ritaði það síðan upp á fáum
vikum (1863). Sýnir það einkarvel hvað góðum tökum
hann hafði þá náð á list sinni og viðfangsefni. Hið sama
ár fór Ibsen burt frá Noregi, og bjó nær 30 árum utan
Noregs. Frá þeim tíma, er honum veittust föng á að
helga sig list sinni og skáldskap til fulls og áhyggjulaust,
kom hann fljótt fram fullþroskaður, með afli því og snild,
sem sameinast síðan í fjölda af leikritum, er snúa sér að
ýmsum efnum, íullgjör og gallalaus að list, svo að enginn
leikritasmiður heimsins á sama tíma hefur hlotið algildari
frægð og viðurkenning heldur en hann.
Næstu stórverk hans eru: »Brandur« og »Pétur
(Iautur«, sem hafa komið út i íslenzkum þýðingum eftir
síra Matth. Jochumsson og höfund þessarar greinar. I
báðum þessum ritum sameinar Ibsen sína háu byggingar-
list leikritsins við einstæða snild og andagift í rími.
»Brandur« er knúður fram af djúpri og sterkri tilfinning
höfundarins fyrir ætlunarverki kristninnar i menning
Norðmanna og sérstaklega fyrir bókstafsdýrkun hins vakn-