Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1880, Blaðsíða 15

15
Fyrst lét eg grafa skurð rúmlega þriggja álna breiðan
gegnum alt þetta mannvirki frá brún gjábarmsins þvert niðr, og
lét hreinsa moldina rœkilega úr skurðinum, alveg niðr í berg, svo
að sérhver laut og bergskora kom greinilega í ljós.
Neðst í þessum skurði (í neðri brún mannvirkisins) kom í ljós
mikil og breið grjóthleðsla (þriggja álna breið og hálf önnur alin
á hæð), sem þó er töluvert úr lagi gengin. þ>essa grjóthleðslu lét
eg rannsaka þannig, að grafið var frá henni að neðan til beggja
hliða út frá skurðinum á samtals 48 feta löngu bili. þ>ótt hleðslan
sé nokkuð breiðari að neðan, virtist mér eigi þörf á að rannsaka
hana meira. þ>ess skal getið, að í miðju mannvirkinu rak eg mig
á lítinn og stuttan grjótbálk, sem reynslan þó síðar sýndi að ekk-
ert áframhald hafði á neinn veg. Að öðru leyti kom í þessum
skurði ekki meira grjót í ljós, er teljanda sé, nema ef telja skal
nokkra steina í grasrótinni ; að öðru leyti var mannvirkið alt af
moldu.
þ>ess skal líka getið, að hér um bil í miðju þessu mannvirki
fann eg glerbrot rúma hálfa alin niðr í moldinni; það er líkast því,
sem það væri úr bumbunni á lítilli könnu með eftirgjörðu hálf-
grísku lagi, líkt og tíðkazt hefir á seinni tímum. Hálsinn á kerinu
hefir verið gyltr utan og innan. Utan á brotinu er upphleypt rós.
leggir og blöð, gjört eftir náttúrunni, enn grunnrinn er gulr.
Gylling og öll yfirhúð á brotfnu lítr mjög nýlega út. Glerbrotið
er til sýnis.
Síðan lét eg grafa annan skurð í gagnstœða átt um mitt mann-
virkið, þvert yfir hinn fyrra skurðinn og á sama hátt, nema að norðr-
armrinn var í norðrendann nokkuð mjórri, enn þó grafinn alveg
niðr á bergið ; þvíað í norðrarmi skurðarins varð eg ekki var við
nokkurn stein, enn alt var þar af moldu gjört. þ>ar á móti er suðr-
hluti þessa skurðar nær fjögra álna breiðr, þvíað þar kom eg undir
eins, þegar niðr dró að berginu, ofan á öskudrefjar, er síðan urðu
að miklu öskulagi niðr við bergið. í berginu var þar skora eða
glufa allstór, er full var með ösku. Öskulagið var beinlínis neðst
við sjálft bergið, enn öll moldin, hálfönnur alináþykt, lá þar ofan
á. Annars er öll þykt mannvirkisins yfir höfuð 1—1V2 alin, að
einum stað undanteknum, þar sem bergið gengr upp eins og
skörp bára, þar er jarðvegr grynnri. Getið skal þess, að niðr úr
bergglufunni var gjóta niðr í bergið, og hrundi niðr í hana mikið
af öskunni; hún sýndist hafa verið höfð undir eldstœði sem ösku-
stó; í ösku þessari vóru viðarkol og beinaska. J>egar kom nokkuð
niðr frá eldstœðinu, kom óreglulegr grjótbálkr í ijós, margir stórir
steinar saman, enn sem allir virtust vera úr lagi gengnir; vóru
sumir niðr við bergið, enn sumir ofar í moldinni. Eldstœðið er
hér um bil mitt á milli hins fyrr talda litla grjótbálks og þessara