Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Árgangur

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1880, Blaðsíða 67

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1880, Blaðsíða 67
(37 blótmaðr mikill; lét hann reisa hof mikit í túni sínu, þat var c fóta langt, en sextugt á breidd“. Melabók segir, J.n. 1843, 335^^: „Hof í Vatnsdal ok Hof á Kjalarnesi hafa hér á landi stœrst verit, eink- um(?) stórt hundrað fóta á lengð, þat syðra var ok LX fóta breitt“. Litlar eða engar leifar sjást nú af hofi þessu; austan til við bœinn í túninu hefir verið gamall heygarðr, sem nú hefir að mestu leyti verið gjörðr úr kálgarðr, þar suðr af gengr langr hóll og nokk- uð mjór fram í mýrina, sem nú er kallaðr Groðhóll; á hofið að hafa sem sögur vorar segja um Kjalarnesþing. það, sem í fljótu bragði kann að virðast nokkuð óeðlilegt, er, að þorsteinn Ingólfsson hafi látið setja þingið upp við Kollafjörð, þar sem það var nær höfðingjum á Kjalarnesi enn hon- um, enn eg fæ ekki séð neitt óeðlilegt í þessu. Einmitt á Kjalarnesi og þar nálægt eru nefndir þeir mestu höfðingjar, er þá munu hafaverið uppi, er þingið var sett, Helgi Bjóla, sem bjó að Hofi á Kjalarnesi, Orlygr gamli at Bsjubergi og þórðr Skeggi á Skeggjastöðum, upp frá Mosfelli, ogþaðvarein- mitt með ráði þessara höfðingja, að þorsteinn setti þingið. það er sjálf- sagt, að þingstaðrinn í þingnesi liggr á hentugra stað í þinghánni enn þing- ið við Kollafjörð, enn þegar að er gáð, þá liggr þó sá þingstaðr á allhent- ugum stað bæði fyrir þá, sem kómu saman austan og vestan. Eg hygg, að Kjalarnesþing hið forna hafi í fyrstu náð yfir alt landnám Ingólfs, enn eins og Landn. segir, bl. 37 e, var landnám Ingólfs þetta: »En Ingólfr nam land milli Ölfusár ok Hvalfjarðar, fyrir utan Brynjudalsá milli ok Öxarár, ok öll nes út«. Egverðþvíaðálítaþaðrétt, sem sögurnar segja, aðhöfðingjarþeir, semhér er um að rœða, hafi komið sér saman um, að setja þingið á Leiðvelli við Kollafjörð, sem, eins og áðr er sagt, heitir á Kjalarnesi, enn þessi staðr verðr að hafa umbreyzt síðan, og orðið því óhæfilegr fyrir þingstað; þess vegna ætla eg, að þingið hafi sfðar verið flutt af Leiðvelli og suðr í þingnes við Elliðavatn, og til þess var enn meiri ástœða þar sem sá staðr var hent- ugri í sjálfum sér og lá enn betr við. Eg hygg, að Kjalarnesþing hafi eigi verið all-lengi á Leiðvelli og hafi að minsta kosti verið flutt þaðan þegar fjórðungsdómar vóru settir, eða þar á eftir. Eg get fœrt að því ástæð- ur, ef á þarf að halda, að breyting varð á þingstöðum, þegar fjórðungsdóm- ar vóru settir. þá mun einnig umbót hafa gjörð verið á því sem fleira í lög- unum, að þingin vóru fœrð á sem hentugasta staði. Eg skal t. d. nefna höfuðhéraðsþingin í Vestfirðingafjórðungi. þau vóru: þorskafjarðarþing, þórnesþing og þingnesþing í Borgarfirði sunnan til við Hvítá nálægt þing- nesi. Vestfirðingafjórðungr náði þá suðr að Hvalfirði. Nú vóru, eins og Grág. segir, þrjú þing í hverjum fjórðungi. Kb. I. 38s : »En þau eru full goþorð oc forn er þing vóro .III. í fjórþungi hverjum en goþar .iii. í þingi hverju, þá vóro þing óslitin*. Nú er í Gísla sögu Súrssonar talað um tvö þing í Dýrafirði, fyrst Valseyrarþing, sem er inni í Dýrafjarðarbotni að norð- anverðu, og svo þingeyrarþing, sem er að sunnanverðu út með Dýrafirði, eins og kunnugt er. Nú hefir Dýrafjarðarþing eða þingeyrarþing hlotið að vera lagt niðr sem héraðsþing, eins og hér að framan er sýnt, þar sem hin þingin verða þrjú í fjórðunginum; enn Dýrafjarðarþing hefir samt sem áðr getað verið haft sem samkomustaðr, þótt það væri eigi beinlínis héraðsþing. Keyndar segir Sturlunga saga, Oxford 1878, VI. þ., 16. k. 1. b. bl. I8I14, að menn hafi sótt mál að lögum á Dýrafjarðarþingi, enn Rafn á Eyri og þeir Vestfirðingar áttu hér hlut að máli, og þarf þá eigi að vera óeðlilegt, að þeir hafi notað Dýrafjarðarþing, þar sem það var rétt hjá, enn langt til þorskafjarðarþings, ef hér á annars ekki í Sturlunga sögu að standa þorska- /jarðarþing í staðinn fyrir Dýrafjarðarþing; enn hvernig sem þetta kann að vera, verðr að halda sér til þess, sem Grág. segir um héraðsþingin eða tölu 5
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.