Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Árgangur

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1880, Blaðsíða 87

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1880, Blaðsíða 87
87 (bl. 286. nr. 337). Á hringnum Svíagrís mun og hafa verið myndað svín; það má ráða af þessu. J>að er skýrt tekið fram, á hveija guði heita skyldi, í Fms. II ió3: „Svá var heitit stofnat, at þeir skyldi gefa fé ok þriggja sálda öl Frey, ef þeim gæfi til Svíþjóð- ar, en J»ór eða Oðni, ef þá bæri aptr til íslands11. Landnámabók, bl. 258, talar um hinn forna eið og ýmsa siðu, sem nefndir eru hér, að því leyti sem til hofa og blóta kemr. í heiðni vóru þrjár blót- veizlur ákveðnar á hverju ári, i vetrarbyrjun, um miðjan vetr, og í sumarbyrjun. Heimskr., Chr. 1868, bl. g2e, segir: ,.f>á skyldi blóta í móti vetri til árs, en at miðjum vetri blóta til gróðrar, hit þriðja at sumri, ]>at var sigrhlót44. Hin fornu jól vóru í heiðni byrjuð miðsvetrarnóttina, sbr. Heimskr. bls. g210 : „En áðr var jólahald hafit liökunótt. þat var miðsvetrarnótt, ok haldin þriggja nátta jól“. Eitt af því, sem sýnir, hvé mikinn átrúnað menn höfðu á blót- um, er dœmi Lofts hins gaulverska. Flóamannasaga, Leipzig 1860, bl. i242 : „Loptr fór utan et þriðja hvert sumar fyrir hönd þeirra Flosa beggja móðurbróður síns, at blóta at hofi því er jporbjörn móðurfaðir hans hafði varðveitt at Gaulum11. Heimskringla, bl. 9510> segir nákvæmlega frá ýmsum siðum í blótveizlum, þar sem hún talar um blótveizluna á Hlöðum: „Um haustit at vetrnóttum var blótveizla á Hlöðum, ok sótti þar til kon- ungr. Hann hafði jafnan fyrr verit vanr, ef hann var staddr þar er blót váru, at matast í litlu húsi með fá menn; en bœndr töldu at því, er hann sat eigi í hásæti sínu, þá er mestr var mannfagn- aðr; sagði jarl, at hann skyldi eigi þá svá gera ; var ok svá, at kon- ungr sat í hásæti sínu. En er hit fyrsta full var skenkt, þá mælti Sigurðr jarl fyrir og signaði Oðni og drakk af horninu til konungs; konungr tók við ok gerði krossmark yfir. þ>á mælti Kárr af Grýt- ingi: Hví ferr konungr nú svá? vill hann eigi enn blóta? Sigurðr jarl svarar: Konungr gerir svá sem þeir allir, er trúa á mátt sinn ok megin, ok signa full sitt þór; hann gerði hamarsmark yfir, áðr hann drakk. Var þá kyrt um kveldit. Eptir um daginn, ermenn géngu til borða, þá þustu bœndr at konungi, sögðu at hann skyldi eta þá hrossaslátr. Konungr vildi þat fyrir engan mun. f>á báðu þeir hann drekka soðit; hann vildi þat eigi. pá báðu þeir hann eta flotit; hann vildi þat ok eigi. Ok var þá búit við atgöngu. Sig- urðr jarl vildi sætta þá ok bað þá hætta storminum ok bað hann konung gína yfir ketilhödduna, er soðreykinn hafði lagt upp af hrossaslátrinu, ok var smjörug haddan. pá gékk konungr til, ok brá líndúk um hödduna ok gein yfir, ok gékk síðan til hásætis, ok líkaði hvárigum vel“. Hér er talað um að signa fullið; var það fólg- ið í því, að þegar t. d. drukkið var full þ>órs, þá var gjört hamarsmark yfirhorninu. Hamarsmark þ>órs sést víða á fornum myndum. þ>egar merki þetta er með fingrinum gjört yfir drykkjarkerið, líkist það nokkuð ■>
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.