Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Årgang

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1880, Side 87

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1880, Side 87
87 (bl. 286. nr. 337). Á hringnum Svíagrís mun og hafa verið myndað svín; það má ráða af þessu. J>að er skýrt tekið fram, á hveija guði heita skyldi, í Fms. II ió3: „Svá var heitit stofnat, at þeir skyldi gefa fé ok þriggja sálda öl Frey, ef þeim gæfi til Svíþjóð- ar, en J»ór eða Oðni, ef þá bæri aptr til íslands11. Landnámabók, bl. 258, talar um hinn forna eið og ýmsa siðu, sem nefndir eru hér, að því leyti sem til hofa og blóta kemr. í heiðni vóru þrjár blót- veizlur ákveðnar á hverju ári, i vetrarbyrjun, um miðjan vetr, og í sumarbyrjun. Heimskr., Chr. 1868, bl. g2e, segir: ,.f>á skyldi blóta í móti vetri til árs, en at miðjum vetri blóta til gróðrar, hit þriðja at sumri, ]>at var sigrhlót44. Hin fornu jól vóru í heiðni byrjuð miðsvetrarnóttina, sbr. Heimskr. bls. g210 : „En áðr var jólahald hafit liökunótt. þat var miðsvetrarnótt, ok haldin þriggja nátta jól“. Eitt af því, sem sýnir, hvé mikinn átrúnað menn höfðu á blót- um, er dœmi Lofts hins gaulverska. Flóamannasaga, Leipzig 1860, bl. i242 : „Loptr fór utan et þriðja hvert sumar fyrir hönd þeirra Flosa beggja móðurbróður síns, at blóta at hofi því er jporbjörn móðurfaðir hans hafði varðveitt at Gaulum11. Heimskringla, bl. 9510> segir nákvæmlega frá ýmsum siðum í blótveizlum, þar sem hún talar um blótveizluna á Hlöðum: „Um haustit at vetrnóttum var blótveizla á Hlöðum, ok sótti þar til kon- ungr. Hann hafði jafnan fyrr verit vanr, ef hann var staddr þar er blót váru, at matast í litlu húsi með fá menn; en bœndr töldu at því, er hann sat eigi í hásæti sínu, þá er mestr var mannfagn- aðr; sagði jarl, at hann skyldi eigi þá svá gera ; var ok svá, at kon- ungr sat í hásæti sínu. En er hit fyrsta full var skenkt, þá mælti Sigurðr jarl fyrir og signaði Oðni og drakk af horninu til konungs; konungr tók við ok gerði krossmark yfir. þ>á mælti Kárr af Grýt- ingi: Hví ferr konungr nú svá? vill hann eigi enn blóta? Sigurðr jarl svarar: Konungr gerir svá sem þeir allir, er trúa á mátt sinn ok megin, ok signa full sitt þór; hann gerði hamarsmark yfir, áðr hann drakk. Var þá kyrt um kveldit. Eptir um daginn, ermenn géngu til borða, þá þustu bœndr at konungi, sögðu at hann skyldi eta þá hrossaslátr. Konungr vildi þat fyrir engan mun. f>á báðu þeir hann drekka soðit; hann vildi þat eigi. pá báðu þeir hann eta flotit; hann vildi þat ok eigi. Ok var þá búit við atgöngu. Sig- urðr jarl vildi sætta þá ok bað þá hætta storminum ok bað hann konung gína yfir ketilhödduna, er soðreykinn hafði lagt upp af hrossaslátrinu, ok var smjörug haddan. pá gékk konungr til, ok brá líndúk um hödduna ok gein yfir, ok gékk síðan til hásætis, ok líkaði hvárigum vel“. Hér er talað um að signa fullið; var það fólg- ið í því, að þegar t. d. drukkið var full þ>órs, þá var gjört hamarsmark yfirhorninu. Hamarsmark þ>órs sést víða á fornum myndum. þ>egar merki þetta er með fingrinum gjört yfir drykkjarkerið, líkist það nokkuð ■>
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.