Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Árgangur

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1880, Blaðsíða 109

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1880, Blaðsíða 109
109 i66o, enn Guðbrandr Vigfússon segir, að það hafi eigi komið þang- að fyrr en 1682 líklega með Jóni Eggertssyni.1 Vér látum ósagt, hvort réttara -er, enn hvernig sem fer, þá eru þeir Guðbrandr og Gísli fulltíða menn fyrir þann tíma, og hafi handritið af Heiðar- vígasögu þá verið til í heilu lagi hér á landi og það á Norðrlandi — þvíað þaðan er handritið komið til Svíþjóðar — þá hafa munnmæli þessara manna, sem eflaust eru eldri enn þeir, miklu meiri þýðing enn þau annars mundu hafa. Setjum svo, að öll Njáluhandrit hefði týnzt á 17. öld, og vér hefðim áreiðanlegar sögur um, að það hefði verið almenn munnmæli á þeim hinum sama tíma, að það hefði verið sagt í Njálu, að Flosi hefði brent Njál inni. Hefðim vér þá rétt til þess að rengja þessi munnmæli? Nokkuð líkt stendr hér á. Vér vitum, að Magnús Olafsson, prestr í Laufási (dó 1636), hefir haft undir höndum eitthvert Heiðarvígasöguhandrit, og Guðbrandr Vigfússon segir hiklaust, að það hafi verið sama handritið, sem nú er í Stokkhólmi, enn hvaðan hann veit það, er mér óljóst2. Hafi svo verið, þá hefir þetta handrit verið norðr í þingeyjarsýslu annað- hvort hjá eiganda eða að láni, enn upprunalega hefir það þó lík- lega verið ættað úr Húnavatnsþingi eða Borgarfirði, eins og sagan. Á dögum Páls Vídalíns virðist svo sem menn á íslandi hafi eigi þekt eða átt neitt handrit af Heiðarvfgasögu, og af orðum hans sjálfs á hinum umrœdda stað virðist mega ráða, að hann hafi ekki þekt Heiðarvígasögu að öðru, enn nafninu3. J>að lítr og svo út, sem Árni Magnússon hafi eigi þekt Heiðarvígasögu fyrr enn hann fékk til láns brot af Stokkhólmshandritinu, og lét Grunnavíkr-Jón skrifa það upp sama árið sem Páll dó. Hér er eigi tfmi eða tœkifœri til að rekja sögu Stokkhólmshandritsins, sem er svo lík æfintýri, að hún gæti verið bezta yrkisefni fyrir æfintýraskáld, sem með kynni að fara. Vér skulum að eins taka það fram, að brot það af sögunni, sem Árni fékk til láns, brann í brunanum mikla 1728, og eftirrit Jóns Olafssonar líka. Hugðu menn þá, að öll sagan væri töpuð, og reyndi Jón að setja aftr saman eftir minni þann hluta sögunnar, sem hann hafði skrifað upp, og eigum vér honum það að þakka, að vér þekkjum efnið í þeim kafla sögunnar. J>ar er ekkert getið um Borgarvirki, enda er þess engin von, þvíað sá kafli nær eigi einu sinni fram undir Heiðarvígin. En allr síðari hluti söguhandritsins hafði orðið eftir í Stokkhólmi, og þar fann 1) ísl. s. Khöfn 1847, II. b., XXI. bls. Sturlunga s., ed. by Gudbrand Vigfusson, Oxford 1878, Prolegomena LIV. bls., sbr. CXLVII. bls. 2) ísl. s. Kh. 1847, II. b., XXXIII. bls. Sturl. s. ed. by Gudbr, Vigfusson, Prologomena LIV. bls. 3) Einkurn má ráða þetta af orðunum : »skyldi þetta standa f Heiðarvíga- sögu«. þetta virðist styrkja skoðun Jóns Sigurðssonar, að brot af pappírs- handriti einu, sem kent hefir verið við Pál Vídalín, eigi ekkert skylt við hann. Sjá ísl. s., Kh. 1847, II. b., XLIII. og XLIV. bls.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.