Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Árgangur

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1880, Síða 109

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1880, Síða 109
109 i66o, enn Guðbrandr Vigfússon segir, að það hafi eigi komið þang- að fyrr en 1682 líklega með Jóni Eggertssyni.1 Vér látum ósagt, hvort réttara -er, enn hvernig sem fer, þá eru þeir Guðbrandr og Gísli fulltíða menn fyrir þann tíma, og hafi handritið af Heiðar- vígasögu þá verið til í heilu lagi hér á landi og það á Norðrlandi — þvíað þaðan er handritið komið til Svíþjóðar — þá hafa munnmæli þessara manna, sem eflaust eru eldri enn þeir, miklu meiri þýðing enn þau annars mundu hafa. Setjum svo, að öll Njáluhandrit hefði týnzt á 17. öld, og vér hefðim áreiðanlegar sögur um, að það hefði verið almenn munnmæli á þeim hinum sama tíma, að það hefði verið sagt í Njálu, að Flosi hefði brent Njál inni. Hefðim vér þá rétt til þess að rengja þessi munnmæli? Nokkuð líkt stendr hér á. Vér vitum, að Magnús Olafsson, prestr í Laufási (dó 1636), hefir haft undir höndum eitthvert Heiðarvígasöguhandrit, og Guðbrandr Vigfússon segir hiklaust, að það hafi verið sama handritið, sem nú er í Stokkhólmi, enn hvaðan hann veit það, er mér óljóst2. Hafi svo verið, þá hefir þetta handrit verið norðr í þingeyjarsýslu annað- hvort hjá eiganda eða að láni, enn upprunalega hefir það þó lík- lega verið ættað úr Húnavatnsþingi eða Borgarfirði, eins og sagan. Á dögum Páls Vídalíns virðist svo sem menn á íslandi hafi eigi þekt eða átt neitt handrit af Heiðarvfgasögu, og af orðum hans sjálfs á hinum umrœdda stað virðist mega ráða, að hann hafi ekki þekt Heiðarvígasögu að öðru, enn nafninu3. J>að lítr og svo út, sem Árni Magnússon hafi eigi þekt Heiðarvígasögu fyrr enn hann fékk til láns brot af Stokkhólmshandritinu, og lét Grunnavíkr-Jón skrifa það upp sama árið sem Páll dó. Hér er eigi tfmi eða tœkifœri til að rekja sögu Stokkhólmshandritsins, sem er svo lík æfintýri, að hún gæti verið bezta yrkisefni fyrir æfintýraskáld, sem með kynni að fara. Vér skulum að eins taka það fram, að brot það af sögunni, sem Árni fékk til láns, brann í brunanum mikla 1728, og eftirrit Jóns Olafssonar líka. Hugðu menn þá, að öll sagan væri töpuð, og reyndi Jón að setja aftr saman eftir minni þann hluta sögunnar, sem hann hafði skrifað upp, og eigum vér honum það að þakka, að vér þekkjum efnið í þeim kafla sögunnar. J>ar er ekkert getið um Borgarvirki, enda er þess engin von, þvíað sá kafli nær eigi einu sinni fram undir Heiðarvígin. En allr síðari hluti söguhandritsins hafði orðið eftir í Stokkhólmi, og þar fann 1) ísl. s. Khöfn 1847, II. b., XXI. bls. Sturlunga s., ed. by Gudbrand Vigfusson, Oxford 1878, Prolegomena LIV. bls., sbr. CXLVII. bls. 2) ísl. s. Kh. 1847, II. b., XXXIII. bls. Sturl. s. ed. by Gudbr, Vigfusson, Prologomena LIV. bls. 3) Einkurn má ráða þetta af orðunum : »skyldi þetta standa f Heiðarvíga- sögu«. þetta virðist styrkja skoðun Jóns Sigurðssonar, að brot af pappírs- handriti einu, sem kent hefir verið við Pál Vídalín, eigi ekkert skylt við hann. Sjá ísl. s., Kh. 1847, II. b., XLIII. og XLIV. bls.
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.