Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Árgangur

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1880, Blaðsíða 29

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1880, Blaðsíða 29
29 .er eigi þörf á að tilfœra alla þá staði, sem benda á það; skal eg eínu-hgis tilfœra tvo staði úr Njáls s., og sýna þeir það ljóslega, að dójiiarnir. vóru á víðum velli. Kap. i2i28, bl. 629 stendr: „Nú kemr at ,þvi, sem dómar skyldu út fara föstukveldit. Gekk þá allr þing- héimr'til dóma. Flosi stóð sunnan at Rangæingadómi ok lið hans, . v. . .- enn norðan at Rangæingadómi stóðu þeir Ásgrímr Elliða- grímSson ok Gissurr hvíti, Hjalti Skeggjason ok Einarr þveræingr“, og kap. i42al, bl. 764: „þeir (Ásgrímr) gengusunnan at dóminum. þeir Flosi ok allir Austfirðingar með hánum gengu norðan at dóm- inum“. þetta tvent nœgir til að sanna, að dómarnir gátu eigi verið annars staðar enn uppi á Völlunum, þvíað eins og áðr er sagt, höfðu hvorirtveggju mikið iið í brennumálunum. Bandamannasaga Kh. 1851, bl. i719 ákveðr þetta skýrt: „Nú er þar til at taka, at Ufeigr karl gengr upp á Völluna, ok til dómanna ; kemr at Norð- lendingadómi“. Grág. Kb. 24. k.ákveðr skýrt, að dómarnir höfðu eng- an ákveðinn stað á Völlunum, heldr skyldi lögsögumaðr ráða, hvar hver fjórðungsdómr var settr, og ákvað hann það við Lögbergs- búðir eru í gjánni nálægt berginu, þar sem hleðslan er uppi á gjábarmin- um, þar sem þeir Guðbrandr halda að Lögberg hafi verið. A þeim stað, er eg skrifa greinilegar um Lögberg, ef eg endist til, skal eg fœra miklar hkur að því, að á þingvelli í fornöld þurftu frá 120—150 búðir, og það þó eg reikni œrinn mannfjölda í hverri búð, og því tek eg það enn upp, að mér þykir það lítt skiljanlegt, að ekki ein búð af öllum þeim fjölda skyldi vera á hraunrimanum milli gjánna, hefði þar eigi verið haft Lög- berg. Menn kynni nú að segja, að þar hefði getað verið tóm tjöld, enn þá vil eg spyrja, hvar er talað um tóm tjöld á þingvelli í fornsögum vor- um? þar sem talað er um að tjalda búðir, mun oftast vera átt við það að tjalda yfir búðina og að tjalda hana innan. Eg skal ekki neita því með öllu, að tjöld kynni að hafa verið notuð til bráðabirgðar eitt þing, þegar svo stóð á. það er svo víða í fornsögum vorum og Sturl.s. talað um að gjöra upp búð bæði á alþingi og héraðsþingum, að eg þarf eigi að tilfœra þá staði, enn að gjöra upp búð er sama sem að byggja upp búðartótt. það var 1879 að eg gat fyrst spurt upp það örnefni »Gj dhamarn á gjábarminum vestra á Almannagjá, og hefi eg sett hann á Alþingisstaðinn á þingvelli og uppdráttinn af Almannagjá og alþingisstaðnum 4. það sýnist mér óeðlilegt að kalla allan vestra barminn á Almannagjá einu nafni Gjdham- ar eða hamar, sem er svo langr, að hann nær upp til fjalls og lítr út sem rönd eða brúní heild sinni ogsést upp eftir ölluaf þingvelli, enn g jáharmr eða gjábakki getr hann eðlilega heitið, enn einungis einhverjir vissir staðir eða einn ákveðinn staðr gæti heitið gjáhamar. þessi gjáhamar, sem nú er kallaðr, er og skallamyndaðr, hefst upp, og stendr nokkuð fram, og er það kunnugt, að slíkt er kallað hamar í daglegu máli. Grágás nefnir á einum stað Gjáhamar, Kb. 24. k., enn þar á móti kallar hún gjábakka bæði 28. og 29. k. af þeirri ástœðu, að þar meinar hún nokkuð annað, nefni- lega gjábarminn yfir höfuð, þ. e. með öðrum orðum : þegar sólin er fyrst komin upp á gjábarminn hærra, þar sem hann fyrst byrjar að hefja sig upp fyrir auganu (sbr. uppdráttinn 2). það væri vissulega undarlegt, að Grág. skyldi kalla hamar á einum stað, enn bakka á tveim stöðum, enn alt ætti þó að þýða hið sama og tákna bæði sama stað og s ama tíma. Hví mátti þá ekki nefna þetta alt einu nafni? Hitt væri sann-
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.