Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Árgangur

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1880, Blaðsíða 96

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1880, Blaðsíða 96
96 Á þessum stöðum er nefnt faldr, skriíði og búnaðr á goðun- um; bendir það á, að goðin hafi verið klædd eða að menn hafi hugs- að sér það þannig. Á öllum hinum tilvitnuðu stöðum, nema í Frið- þjófssögu, er talað um skraut mikið á goðunum af gulli og silfri; sömuleiðis virðist mega ráða af flestum þessum stöðum, að goða- líkneskin hafi verið úr tré, þar sem talað er um, að goðin brunnu og vóru brend: Nafnið skurðgoð, sem svo oft kemr fyrir í sög- unum, bendir líka ljóslega á, að goðin hafi oftast verir úr tré; skurðr er af að skera, og skera mun einungis vera haft um tré, enn ekki um málma eða stein. Um sónarblót og að fella blótspán. Auk þeirra blóta, sem nefnd eru hér að framan, er og talað um sónarhlót, og að fella hlótspán. Á álfablót hefi eg áðr minzt, enn eg skal einungis bœta því hér við, að það hafa líklega verið Ljósálfar, sem blótaðir vóru, þvíað menn hugsuðu sér þá mjög tignarlega. í Snorra Eddu, Reykjavík 1848, bl. 12, segir: „Sá er einn staðr þar (á himnum), er kallat er Álf heimr; þar byggvir fólk þat er Ljósálfar heita; en Dökkálfar búa niðri í jörðu, ok eru þeir ú- likir þeim sýnum, en miklu úlíkari reyndum. I.jósálfar eru fegri en sól sýnum, en Dökkálfar eru svartari en bik“. í Heimskr. bl. 16 (Yngl. s., k 21), er talað um sónarblót; þar segir: „Dagr konungr varð illa við, er spörrinn kom eigi heim ; gékk hann þá til sónar- blóts til fréttar, ok fékk þau svör, at spörr hans var drepinn á Vörva“. Fornaldars., 1, 53i31, segir: „Heiðrekr konungr blótaði Frey; þann gölt, er mestan fékk, skyldi hann gefa Frey; kölluðu þeir hann svá helgan, at yfir hans burst skyldi sverja um öll stórmál, ok skyldi þeim gelti blóta at sónarblóti; jólaaptan skyldi leiða són- argöltinn í höll tyrir konung; lögðu menn þá hendr yfir burst hans ok strengja heit“ (sjá bl. 463, sama bindi). í Hervararsögu ok Heiðreks konungs, Havn. 1785, bl. i2413—2Ó4 stendr þetta þannig: ,,þ>at var siðvenja að taka einn gölt, þann er stærstan feck ok skyldi ala hann ok gefa Freyu til árbótar í upphafi mánaðar þess er Februarius heitir, þá skyldi blót hafa til farsældar. Heiðrekr kongr blótaði Frey þann gölt, er mestan feck, skyldi hann gefa Frey, kölluðu þeir hann svá helgan, at yfir hans burst skyldi dæma öll stórmál, ok skyldi þeim gelti blóta at sónarblóti. Jólaaptan skyldi leiða sónargölt inn í höll fyrir kong; leggja menn þáhendr yfir burst hans ok strengja heit; kongr lagði hönd sína á höfuð geltinum ok aðra á burst ok strengdi þess heit, at eigi skyldi nockur maðr svá mikit afgiöra við hann, ef á vald hans kæmi, at eigi skyldi hann hafa réttan dóm spekinga hans, ok skyldu þeir tólf gæta galtarins, ok þann kost annan, at vera friðheilagr fyrir
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.