Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Árgangur

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1880, Síða 96

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1880, Síða 96
96 Á þessum stöðum er nefnt faldr, skriíði og búnaðr á goðun- um; bendir það á, að goðin hafi verið klædd eða að menn hafi hugs- að sér það þannig. Á öllum hinum tilvitnuðu stöðum, nema í Frið- þjófssögu, er talað um skraut mikið á goðunum af gulli og silfri; sömuleiðis virðist mega ráða af flestum þessum stöðum, að goða- líkneskin hafi verið úr tré, þar sem talað er um, að goðin brunnu og vóru brend: Nafnið skurðgoð, sem svo oft kemr fyrir í sög- unum, bendir líka ljóslega á, að goðin hafi oftast verir úr tré; skurðr er af að skera, og skera mun einungis vera haft um tré, enn ekki um málma eða stein. Um sónarblót og að fella blótspán. Auk þeirra blóta, sem nefnd eru hér að framan, er og talað um sónarhlót, og að fella hlótspán. Á álfablót hefi eg áðr minzt, enn eg skal einungis bœta því hér við, að það hafa líklega verið Ljósálfar, sem blótaðir vóru, þvíað menn hugsuðu sér þá mjög tignarlega. í Snorra Eddu, Reykjavík 1848, bl. 12, segir: „Sá er einn staðr þar (á himnum), er kallat er Álf heimr; þar byggvir fólk þat er Ljósálfar heita; en Dökkálfar búa niðri í jörðu, ok eru þeir ú- likir þeim sýnum, en miklu úlíkari reyndum. I.jósálfar eru fegri en sól sýnum, en Dökkálfar eru svartari en bik“. í Heimskr. bl. 16 (Yngl. s., k 21), er talað um sónarblót; þar segir: „Dagr konungr varð illa við, er spörrinn kom eigi heim ; gékk hann þá til sónar- blóts til fréttar, ok fékk þau svör, at spörr hans var drepinn á Vörva“. Fornaldars., 1, 53i31, segir: „Heiðrekr konungr blótaði Frey; þann gölt, er mestan fékk, skyldi hann gefa Frey; kölluðu þeir hann svá helgan, at yfir hans burst skyldi sverja um öll stórmál, ok skyldi þeim gelti blóta at sónarblóti; jólaaptan skyldi leiða són- argöltinn í höll tyrir konung; lögðu menn þá hendr yfir burst hans ok strengja heit“ (sjá bl. 463, sama bindi). í Hervararsögu ok Heiðreks konungs, Havn. 1785, bl. i2413—2Ó4 stendr þetta þannig: ,,þ>at var siðvenja að taka einn gölt, þann er stærstan feck ok skyldi ala hann ok gefa Freyu til árbótar í upphafi mánaðar þess er Februarius heitir, þá skyldi blót hafa til farsældar. Heiðrekr kongr blótaði Frey þann gölt, er mestan feck, skyldi hann gefa Frey, kölluðu þeir hann svá helgan, at yfir hans burst skyldi dæma öll stórmál, ok skyldi þeim gelti blóta at sónarblóti. Jólaaptan skyldi leiða sónargölt inn í höll fyrir kong; leggja menn þáhendr yfir burst hans ok strengja heit; kongr lagði hönd sína á höfuð geltinum ok aðra á burst ok strengdi þess heit, at eigi skyldi nockur maðr svá mikit afgiöra við hann, ef á vald hans kæmi, at eigi skyldi hann hafa réttan dóm spekinga hans, ok skyldu þeir tólf gæta galtarins, ok þann kost annan, at vera friðheilagr fyrir
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.