Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Árgangur

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1880, Blaðsíða 26

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1880, Blaðsíða 26
26 k. 1423, bls. 762: „þeir gerðu hvorirtveggju herkuml á hjálmum sín- um“). Sturlungas. talar og um það, að Lögréttan hafi verið uppi á Völlunum, og sömuleiðis segir Ölkofraþáttr það ljóslega (Sturl. I. bl. 327., Ölkofraþ. herausgeg. von Hugo Gering. Halle 1880, i719). Enn það, sem Grágás Kb. segir um Lögréttuna, er þó allramerki- legast, I. 2126 : „ Út frá pöllom á alþýða at sitia. það er auðvitað, að þingheimr hefir viljað hlusta á það, er gerðist í Lögréttu, og þurfti því mikið svæði alt í kringum Lögréttuna, og sýnir þetta, að þessi staðr er hentugastr, þvíað þar er œrið rúm öllum megin. Eg hefi hugsað mér Lögréttuna þannig, að hún hafi verið kringlótt, eins og Grágás helzt bendir á, þvíað hún segir: „þ>ar skulu vera þrír pallar umhverfis". Undir Lögréttunni hefir hlotið að vera nokkur upphækkun, og hygg eg, að menn hafi setið á trébekkjum, þvíað það er óhugsanda, að hér hafi verið torfpallar, og að hinir skrautbúnu höfðingjar landsins hafi setið á torfhnaus- um, þvíað, eins og vér vitum, getr jörðin oft verið blaut, þótt veðr sé gott. þ>essir trépallar hafa að líkindum verið teknir upp eftir Eg fæ ekki betr skilið, enn að Guðbrandr Vigfússon skilji staðinn í Grág. Kb. 24. kap. þannig, að þar sé meint dagsmark á vestra gjábarminum, enn eigi skin sólarinnar framan á gjábarminn. Hann segir: (Sturl. II. 507. bl.) »Næsta sönnun er upprás sólarinnar, Grág. Kb. 24. kap. »Vér skolom fara til Lögbergs á morgin ok fœra dóma út til hruðningar svá it síðasta, at sól sé á gjáhamri enum vestra ór lögsögumannsrúmi til at sjá á Lögbergi«. »Af þessum stað er auðsætt, að dag&mörkin frá Lögbergi vóru ákveðin á hinum vestra gjáhamri. þetta gat að eins átt sér stað frá einhverjum stað, er var rétt uppi hjáhinum efra gjáhamri. Hefði staðrinn veriðneðar, á Völlunum eða fyrir austan ána, þá hefði fjöllin ábak við myndað sjóndeild- arhringinn, enn eigi efri gjábarmrinn«. Mér er eigi fullljóst, hvað Guðbrandr hér vill sanna með upprás sólar- innar, því að um slíkt getr hér ekkert verið að rœða, þar sem hann augljós- lega aðhyllist það, að Grág. meini hér dag smark á vestra barminum á Almannagjá, enn eigi skin sólarinnar framan á gjábarminn um morguninn, enn það er ljóst, að dagsmörk á vestra barminum á Almannagjá getaeigiátt sér stað fyrr en síðara hluta dags eftir kl. 3. Um það leyti kemr sólin upp á vestra barminn á Almannagjá, þar sem hann fyrst byrjar að hefjast upp fyrir auganu frá hinu forna Lögbergi til að sjá (sjá Uppdráttinn af Almanna- gjá). Að öðru leyti er það ljóst af orðum Guðbrands, að hann gjörir ráð fyrir, að Grág. meini hér dag smark, enn eigi skin sólarinnar framan á gjá- barminn, enn í því liggr misskilningrinn hjá Guðbrandi, að hann álítr, að fjöllin fyrir vestan þingvallarsveit myndi sjóndeildarhringinn frá hinu forna. Lögbergi; en hann segir það, sem satt er, að vestri barmrinn á Almannagjá myndi sjóndeildarhringinn, þegar staðið er á gjábarminum lægra eða eystra norðr frá Snorrabúð. Enn eg skal enn taka það fram, að vestri barmrinn á Almannagj á myndar sj óndeildarhringinn frá b dðum stöðunum, bæði frá gjábarminum lægra og Lögbergi hinu forna, langt norðr fyrir neðra foss, enn þá er komið að s.ólarlagi, þegar sólina ber þar yfir, þegar lengstr er dagr, og þá vita allir, að um engin dagsmörk er lengr að rœða, Eg skal taka það fram í fám orðum, að Guðbrandr Vigfússon hefir fyrst hreyftþeirri, skoðun og er sannfœrðr um, að Lögberg í fornöld hafi eigi verið fyrir austan Oxará, eins og menn hafa almennt álitið á öllu Islandi, heldr, að
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.