Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1880, Blaðsíða 76

76
myndað sem litla forstofu fyrir innan dyrnar. f>að svið hefir ei
verið steinlagt, enn einungis alt afhúsið beggja megin við stallann
fyrir innan, eins og myndin sýnir. Lítill grjótpallr eða hrúga er
við gaflinn að innan öðrum megin við stallann. í milli hennar Ctg
grjóthlaðsins fyrir innan dyrnar, þar sem a stendr á myndinni, fann
eg ösku rétt við gaflinn. Hinn breiði grjótbálkr við millivegginn
gagnvart stallanum nær eigi út í hornið að efra veggnum. þ>ar
fann eg og töluvert af ösku og nokkuð af hrosstönnum, þar sem
stendr ab á myndinni í horninu á afhúsinu. Askan var niðr við
gólfið, og það hið steinlagða gólf nokkurn veginn slétt og allvel
steinlagt, og má þó ætla, að þetta sé nokkuð úr lagi gengið,
einkannlega bálkarnir. Tótt þessi hefir öll þau einkenni, að hún er
eitthvað sérstakleg, og það er auðsætt, að hún hefir aldrei verið
hvorki peningshús né heyhús. Um aðrar tóttir er eigi að rœða,
sem gæti haft neina slíka lögun. Eg gjörði mér far um, að rann-
saka gólfið í tóttinni, og í aðalhúsinu gróf eg alt niðr í möl, þannig
að eg var viss um, að eg var kominn niðr fyrir það, sem hið upp-
runalega gólf nokkurn tíma hefði getað verið, og aðgætti nákvæm-
lega, hvort eigi fyndist nein merki til annarlegs jarðvegs eða litar
á moldinni, t. d. dökkvari, sem gæti bent á, að þar hefði verið tað
undan peningi eða nokkur slík gólfskán, og sáust eigi hin minstu
merki til þess. það er kunnugt, að slíkt leynir sér eigi, hversu
gamlar sem tóttir verða. Eg hefi orðið þess var í gömlum rústum,
sem upprunalega hafa verið bygðar ofan á grassvörðinn, eins og
t. d. fjárhús og slíkir kofar, að þar sést jafnan svört rák í moldinni,
sem er leifar af plöntulaginu eða grasrótinni, og eru þetta þau ein-
kenni, sem mjög er farið eftir við rannsókn í jörðunni. Sama er
að segja um það, ef þetta hefði verið heyhlaða, þá kemr ávalt und-
anlás undan heyinu, sem myndar lag eða nokkurs konar gólfskán,
sem aldrei hverfr með öllu. Eins var með afhúsið ; það var svo
einkennilegt í sjálfu sér, og gólfið alt steinlagt, eins og áðr er sagt,
að þar var um ekkert slíkt að rœða. Eg tel það því alveg víst,
að þetta er hið sama blóthús, sem talað er um í Harðarsögu; enda
kemr afstaða tóttarinnar frá bœnum á þ>yrli allvel heim við sög-
una, þegar talað er um víg þ>orsteins Gullknapps. Norðan til við
þjyrilinn heitir enn í dag Indriðastígr, eins og sagan nefnir hann,
og hefir Indriði því gengið niðr leitið, sem er fyrir ofan túnið á
þ>yrli og þar beint niðr að blóthúsinu; af húsið snýr, eins og áðr er
sagt, í útnorðr, og þar hefir Indriði beðið úti við húsvegginn, er
hann heyrði vísuna kveðna, eftir því sem sagan lætr það vera.
Um blóthús þetta verðr síðar meira talað, enn tóttin er til sýnis,
eins og hún lítr út eftir gröftinn, og vona eg, að henni verði haldið
hreinni, þannig að eigi falli mold ofan í hana.
Kl. 4. e. m. hafði eg lokið greftinum við tóttina, og til að