Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Volume

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1880, Page 26

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1880, Page 26
26 k. 1423, bls. 762: „þeir gerðu hvorirtveggju herkuml á hjálmum sín- um“). Sturlungas. talar og um það, að Lögréttan hafi verið uppi á Völlunum, og sömuleiðis segir Ölkofraþáttr það ljóslega (Sturl. I. bl. 327., Ölkofraþ. herausgeg. von Hugo Gering. Halle 1880, i719). Enn það, sem Grágás Kb. segir um Lögréttuna, er þó allramerki- legast, I. 2126 : „ Út frá pöllom á alþýða at sitia. það er auðvitað, að þingheimr hefir viljað hlusta á það, er gerðist í Lögréttu, og þurfti því mikið svæði alt í kringum Lögréttuna, og sýnir þetta, að þessi staðr er hentugastr, þvíað þar er œrið rúm öllum megin. Eg hefi hugsað mér Lögréttuna þannig, að hún hafi verið kringlótt, eins og Grágás helzt bendir á, þvíað hún segir: „þ>ar skulu vera þrír pallar umhverfis". Undir Lögréttunni hefir hlotið að vera nokkur upphækkun, og hygg eg, að menn hafi setið á trébekkjum, þvíað það er óhugsanda, að hér hafi verið torfpallar, og að hinir skrautbúnu höfðingjar landsins hafi setið á torfhnaus- um, þvíað, eins og vér vitum, getr jörðin oft verið blaut, þótt veðr sé gott. þ>essir trépallar hafa að líkindum verið teknir upp eftir Eg fæ ekki betr skilið, enn að Guðbrandr Vigfússon skilji staðinn í Grág. Kb. 24. kap. þannig, að þar sé meint dagsmark á vestra gjábarminum, enn eigi skin sólarinnar framan á gjábarminn. Hann segir: (Sturl. II. 507. bl.) »Næsta sönnun er upprás sólarinnar, Grág. Kb. 24. kap. »Vér skolom fara til Lögbergs á morgin ok fœra dóma út til hruðningar svá it síðasta, at sól sé á gjáhamri enum vestra ór lögsögumannsrúmi til at sjá á Lögbergi«. »Af þessum stað er auðsætt, að dag&mörkin frá Lögbergi vóru ákveðin á hinum vestra gjáhamri. þetta gat að eins átt sér stað frá einhverjum stað, er var rétt uppi hjáhinum efra gjáhamri. Hefði staðrinn veriðneðar, á Völlunum eða fyrir austan ána, þá hefði fjöllin ábak við myndað sjóndeild- arhringinn, enn eigi efri gjábarmrinn«. Mér er eigi fullljóst, hvað Guðbrandr hér vill sanna með upprás sólar- innar, því að um slíkt getr hér ekkert verið að rœða, þar sem hann augljós- lega aðhyllist það, að Grág. meini hér dag smark á vestra barminum á Almannagjá, enn eigi skin sólarinnar framan á gjábarminn um morguninn, enn það er ljóst, að dagsmörk á vestra barminum á Almannagjá getaeigiátt sér stað fyrr en síðara hluta dags eftir kl. 3. Um það leyti kemr sólin upp á vestra barminn á Almannagjá, þar sem hann fyrst byrjar að hefjast upp fyrir auganu frá hinu forna Lögbergi til að sjá (sjá Uppdráttinn af Almanna- gjá). Að öðru leyti er það ljóst af orðum Guðbrands, að hann gjörir ráð fyrir, að Grág. meini hér dag smark, enn eigi skin sólarinnar framan á gjá- barminn, enn í því liggr misskilningrinn hjá Guðbrandi, að hann álítr, að fjöllin fyrir vestan þingvallarsveit myndi sjóndeildarhringinn frá hinu forna. Lögbergi; en hann segir það, sem satt er, að vestri barmrinn á Almannagjá myndi sjóndeildarhringinn, þegar staðið er á gjábarminum lægra eða eystra norðr frá Snorrabúð. Enn eg skal enn taka það fram, að vestri barmrinn á Almannagj á myndar sj óndeildarhringinn frá b dðum stöðunum, bæði frá gjábarminum lægra og Lögbergi hinu forna, langt norðr fyrir neðra foss, enn þá er komið að s.ólarlagi, þegar sólina ber þar yfir, þegar lengstr er dagr, og þá vita allir, að um engin dagsmörk er lengr að rœða, Eg skal taka það fram í fám orðum, að Guðbrandr Vigfússon hefir fyrst hreyftþeirri, skoðun og er sannfœrðr um, að Lögberg í fornöld hafi eigi verið fyrir austan Oxará, eins og menn hafa almennt álitið á öllu Islandi, heldr, að
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.