Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Árgangur

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1880, Síða 26

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1880, Síða 26
26 k. 1423, bls. 762: „þeir gerðu hvorirtveggju herkuml á hjálmum sín- um“). Sturlungas. talar og um það, að Lögréttan hafi verið uppi á Völlunum, og sömuleiðis segir Ölkofraþáttr það ljóslega (Sturl. I. bl. 327., Ölkofraþ. herausgeg. von Hugo Gering. Halle 1880, i719). Enn það, sem Grágás Kb. segir um Lögréttuna, er þó allramerki- legast, I. 2126 : „ Út frá pöllom á alþýða at sitia. það er auðvitað, að þingheimr hefir viljað hlusta á það, er gerðist í Lögréttu, og þurfti því mikið svæði alt í kringum Lögréttuna, og sýnir þetta, að þessi staðr er hentugastr, þvíað þar er œrið rúm öllum megin. Eg hefi hugsað mér Lögréttuna þannig, að hún hafi verið kringlótt, eins og Grágás helzt bendir á, þvíað hún segir: „þ>ar skulu vera þrír pallar umhverfis". Undir Lögréttunni hefir hlotið að vera nokkur upphækkun, og hygg eg, að menn hafi setið á trébekkjum, þvíað það er óhugsanda, að hér hafi verið torfpallar, og að hinir skrautbúnu höfðingjar landsins hafi setið á torfhnaus- um, þvíað, eins og vér vitum, getr jörðin oft verið blaut, þótt veðr sé gott. þ>essir trépallar hafa að líkindum verið teknir upp eftir Eg fæ ekki betr skilið, enn að Guðbrandr Vigfússon skilji staðinn í Grág. Kb. 24. kap. þannig, að þar sé meint dagsmark á vestra gjábarminum, enn eigi skin sólarinnar framan á gjábarminn. Hann segir: (Sturl. II. 507. bl.) »Næsta sönnun er upprás sólarinnar, Grág. Kb. 24. kap. »Vér skolom fara til Lögbergs á morgin ok fœra dóma út til hruðningar svá it síðasta, at sól sé á gjáhamri enum vestra ór lögsögumannsrúmi til at sjá á Lögbergi«. »Af þessum stað er auðsætt, að dag&mörkin frá Lögbergi vóru ákveðin á hinum vestra gjáhamri. þetta gat að eins átt sér stað frá einhverjum stað, er var rétt uppi hjáhinum efra gjáhamri. Hefði staðrinn veriðneðar, á Völlunum eða fyrir austan ána, þá hefði fjöllin ábak við myndað sjóndeild- arhringinn, enn eigi efri gjábarmrinn«. Mér er eigi fullljóst, hvað Guðbrandr hér vill sanna með upprás sólar- innar, því að um slíkt getr hér ekkert verið að rœða, þar sem hann augljós- lega aðhyllist það, að Grág. meini hér dag smark á vestra barminum á Almannagjá, enn eigi skin sólarinnar framan á gjábarminn um morguninn, enn það er ljóst, að dagsmörk á vestra barminum á Almannagjá getaeigiátt sér stað fyrr en síðara hluta dags eftir kl. 3. Um það leyti kemr sólin upp á vestra barminn á Almannagjá, þar sem hann fyrst byrjar að hefjast upp fyrir auganu frá hinu forna Lögbergi til að sjá (sjá Uppdráttinn af Almanna- gjá). Að öðru leyti er það ljóst af orðum Guðbrands, að hann gjörir ráð fyrir, að Grág. meini hér dag smark, enn eigi skin sólarinnar framan á gjá- barminn, enn í því liggr misskilningrinn hjá Guðbrandi, að hann álítr, að fjöllin fyrir vestan þingvallarsveit myndi sjóndeildarhringinn frá hinu forna. Lögbergi; en hann segir það, sem satt er, að vestri barmrinn á Almannagjá myndi sjóndeildarhringinn, þegar staðið er á gjábarminum lægra eða eystra norðr frá Snorrabúð. Enn eg skal enn taka það fram, að vestri barmrinn á Almannagj á myndar sj óndeildarhringinn frá b dðum stöðunum, bæði frá gjábarminum lægra og Lögbergi hinu forna, langt norðr fyrir neðra foss, enn þá er komið að s.ólarlagi, þegar sólina ber þar yfir, þegar lengstr er dagr, og þá vita allir, að um engin dagsmörk er lengr að rœða, Eg skal taka það fram í fám orðum, að Guðbrandr Vigfússon hefir fyrst hreyftþeirri, skoðun og er sannfœrðr um, að Lögberg í fornöld hafi eigi verið fyrir austan Oxará, eins og menn hafa almennt álitið á öllu Islandi, heldr, að
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.