Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Årgang

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1880, Side 96

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1880, Side 96
96 Á þessum stöðum er nefnt faldr, skriíði og búnaðr á goðun- um; bendir það á, að goðin hafi verið klædd eða að menn hafi hugs- að sér það þannig. Á öllum hinum tilvitnuðu stöðum, nema í Frið- þjófssögu, er talað um skraut mikið á goðunum af gulli og silfri; sömuleiðis virðist mega ráða af flestum þessum stöðum, að goða- líkneskin hafi verið úr tré, þar sem talað er um, að goðin brunnu og vóru brend: Nafnið skurðgoð, sem svo oft kemr fyrir í sög- unum, bendir líka ljóslega á, að goðin hafi oftast verir úr tré; skurðr er af að skera, og skera mun einungis vera haft um tré, enn ekki um málma eða stein. Um sónarblót og að fella blótspán. Auk þeirra blóta, sem nefnd eru hér að framan, er og talað um sónarhlót, og að fella hlótspán. Á álfablót hefi eg áðr minzt, enn eg skal einungis bœta því hér við, að það hafa líklega verið Ljósálfar, sem blótaðir vóru, þvíað menn hugsuðu sér þá mjög tignarlega. í Snorra Eddu, Reykjavík 1848, bl. 12, segir: „Sá er einn staðr þar (á himnum), er kallat er Álf heimr; þar byggvir fólk þat er Ljósálfar heita; en Dökkálfar búa niðri í jörðu, ok eru þeir ú- likir þeim sýnum, en miklu úlíkari reyndum. I.jósálfar eru fegri en sól sýnum, en Dökkálfar eru svartari en bik“. í Heimskr. bl. 16 (Yngl. s., k 21), er talað um sónarblót; þar segir: „Dagr konungr varð illa við, er spörrinn kom eigi heim ; gékk hann þá til sónar- blóts til fréttar, ok fékk þau svör, at spörr hans var drepinn á Vörva“. Fornaldars., 1, 53i31, segir: „Heiðrekr konungr blótaði Frey; þann gölt, er mestan fékk, skyldi hann gefa Frey; kölluðu þeir hann svá helgan, at yfir hans burst skyldi sverja um öll stórmál, ok skyldi þeim gelti blóta at sónarblóti; jólaaptan skyldi leiða són- argöltinn í höll tyrir konung; lögðu menn þá hendr yfir burst hans ok strengja heit“ (sjá bl. 463, sama bindi). í Hervararsögu ok Heiðreks konungs, Havn. 1785, bl. i2413—2Ó4 stendr þetta þannig: ,,þ>at var siðvenja að taka einn gölt, þann er stærstan feck ok skyldi ala hann ok gefa Freyu til árbótar í upphafi mánaðar þess er Februarius heitir, þá skyldi blót hafa til farsældar. Heiðrekr kongr blótaði Frey þann gölt, er mestan feck, skyldi hann gefa Frey, kölluðu þeir hann svá helgan, at yfir hans burst skyldi dæma öll stórmál, ok skyldi þeim gelti blóta at sónarblóti. Jólaaptan skyldi leiða sónargölt inn í höll fyrir kong; leggja menn þáhendr yfir burst hans ok strengja heit; kongr lagði hönd sína á höfuð geltinum ok aðra á burst ok strengdi þess heit, at eigi skyldi nockur maðr svá mikit afgiöra við hann, ef á vald hans kæmi, at eigi skyldi hann hafa réttan dóm spekinga hans, ok skyldu þeir tólf gæta galtarins, ok þann kost annan, at vera friðheilagr fyrir
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.