Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Årgang

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1880, Side 43

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1880, Side 43
43 Jórukleif er gamalt örnefni. Harðarsaga Grímkelssonar nefn- ir hana á tveim stöðum og kveðr að skýrt, að hún sé á þessum stað. J'egar Illugi rauði frá Hólmi á Akranesi fór til brullaupsins suðr að Ölfusvatni bl. 3i8: „þeir fóru yfir fjörð til Kjalarness ok fyrir norðan Mosfell oksvo upp hjá Vilborgarkeldu, þaðan til Jóru- kleifar, ok svo til Hagavíkr, ok svo heim til Ölfusvatns“. J>etta er sú einasta leið, sem farin verðr. J>egar Indriði fór frá Ölfus- vatni og í Botn til að sœkja festarmey sína, segir bl. s815: „Indriði lét þar (á Ölfusvatni) eftir lið sitt, enn fór við þriðja mann ok sótti þ>orbjörgu heim í Botn; hann fór Jórukleif ok svo til Gríms- staða ok þaðan Botnsheiði* 1 ok svo í Botn“. Ekki verðr ákveðið með neinni vissu, hvar Grímsstaðir hafa verið, þar sem Grimr litli bjó, faðir Geirs; sagan talar um það mjög óljóst bl. 13—14: „Grímr keypti þá land suðr frá KLluftum, er hann kallaði á Grímsstöðum, ok bjó þar síðan“. J>að er helzt að ráða af sögunum, að Grims- staðir hafi verið einhvers staðar suðr frá Ármannsfelli á svæðinu milli þess og Brúsastaða, enn það er þó, eins og áðr er sagt, ó- ljóst orðað, að kalla það suðr frá Klyftum. Vestr frá Hrafnabjörg- um sést votta fyrir gömlum bœjarrústum; þar vottar og fyrir því, að tún hafi þar getað verið, og þar er gjóta eða hola, sem lítr út fyrir að hafa verið brunnr. í Ármannssögu er talað um bœ undir Hrafnabjörgum. J>að er kemr til ákvæðis sögunnar „suðr frá Klyftum“, þá ætti það jafnvel betr við, að þetta væri hinir fornu Grímsstaðir,2 enn þetta verðr ekki ákveðið. J>essi eru fjöll, sem liggja næst umhverfis J>ingvöll að vestan norðan og austan. Fyrir vestan J>ingvallarsveitina liggr langt fjall og alllágt strandlengis, sem kallað er Kjölr eða Kilir; þar fyrir norðan er fell toppmyndað, er Búrfell heitir, þá koma Súlur (Botn- súlur); frá Jfingvelli að sjá líta þær út sem eitt fjall mikið um sig, enn austnorðan frá klofna þær í marga tinda til að sjá. J>á kemr Ármannsfell. Fyrir austan Hofmannaflöt heita Mjóufjöll; austr á milli þeirra er Goðaskarð austr af Byskupsfleti, sem áðr er getið. Gatfell heitir norðr af Biskupsfleti. J>á kemr Skjaldbreiðr baka til; suðr þaðan heitir Tindaskagi, þar suðr frá heitir Tröllatindr, þá koma Hrafnabjörg, klettafjall mikið bustmyndað; suðr frá Hrafna- björgum heita Kálfstindar. Flosaskarð heitir fyrir sunnan Kálfs- tinda millum og Reyðarbarms. Suðr frá Hrafnabjörgum nær J>ing- 1) Með Botnsheiði er hér meintr vegrinn upp úr Botnsdalnum og austr í þingvallarsveit, enn eigi Botnsheiði, sem nú er kölluð og liggr vestr i Skorra- dal. Smávegir á Bláskógaheiði hafa getað haft ýmisleg nöfn, eins og t. d. Gagnheiði milli Armannsfells og Súlna, þó að fjallgarðrinn í heild sinni hafi verið kallaðr Bláskógaheiði. 1) Kálund segir bl. 153 neðanmáls, að Arna Magnússonar Jarðabók nefni Grímsstaði og að það sé sagt, að þeir hafi ei verið bygðir síðan í Svarta- dauða, enn sjáist þó eitthvað fyrir rústum og túngarði.
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.