Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Árgangur

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1880, Síða 54

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1880, Síða 54
54 ekki ákveðið; þær geta verið frá ýmsum tímum. Elztu glertölur eru ákaflega gamlar. þannig hafa fundizt glertölur frá fíronze- öldinni, og raftölur jafnvel frá steinöldinni1. Um gler og glertölur frá þeim tíma er talað meðal annars í „Fr. Winkel-Horn: Mennesket i den forhistoriske Tid, Khavn 1872, bls. 32023. Að gjöra „mosaic“ tölur eða innleggja gler þektu Fornegiptar hér um bil 2000 árum f. Kr., og gjörðu þær af svo mikilli list, að nýjari tíma frœðimenn undrast slíkan verknað. Um þetta er farið mörgum orðum í bók Sir J. Gardner Wilkinsons: A popular Account of the ancient Egyptians. London 1871, Vol II. bls. 60—63. 5. Bjalla úr bronze. Eg get ekki gefið þessum hlut annað nafn að svo stöddu. Hún er 1 þuml. á hæð og 10—11 línur að þvermáli að neðan, og alveg eins og klukka í lögun, nema hún er sexstrend að utan upp eftir, og laufaskurðr að neðan í röndina, og þar fyrir ofan umhverfis röð af smáhringum, og er punktr innan í hverjum hring. þ»á er önnur röð yfir hana miðja; þessir smáhring- ar eru eitt af því fyrsta, er menn höfðu til að skreyta með ýmsa hluti, og var mjög viðhaft á bronzeöldinni, og finst bæði á bronze- kerum, gullkerum og fleiru frá þeim tíma. Hringarnir eru þá oft- ast 2 eða 3 hver innan i öðrum, og svo punktr innan í. Á þess- ari bjöllu er að ofan eins og hald með litlu gati í gegnum; að inn- an uppi í kverkinni er járn ryðgað, rétt eins og þar hefði hangið kólfrinn í. Hún er steypt, enn þó þunn, og er nokkuð beygluð á einni hliðinni, svo hún nú er aflöng, sem liklega hefir verið, áðr enn hún var látin í jörðina, enn ekki verið upprunalega. Með engu móti verðr sagt með vissu, til hvers þessi hlutr hefir verið hafðr, þar eð eg hefi engan hlut séð frá heiðni þessum líkan, það eg man, hvorki á söfnum erlendis, né á neinum myndum af fornum hlutum. Enn eins mætti til geta, að maðr þessi hefði verið kristinn eða primsigndr, sem nokkrir vóru hér í heiðni, og þetta hafi verið symbolum (tákn) upp á það. Enn það er vist, að þetta hefir verið uppáhaldshlutr mannsins, fyrst það er látið fylgja honum i jörðina, og líklega hefir hún verið borin um hálsinn. Hákon konungr Að- alsteinsfóstri var t. d. jarðaðr að heiðnum sið, þó að hann væri kristinn. J>etta kynni að sannast, ef fleiri þess konar hlutir fyndist. 1) það er miklu hœgra að nefna Bronzeöld og steinöld, enn að gjöra sér nokkra rétta hugmynd um þautímabil; þannig vita menn, að járnið er fund- ið nær því 1000 árum f. Kr., þvíaðHesíod (900 árum f. Kr.) getr um járn- ið ; enn það hefir þó ekki orðið almennt í Norðrevrópu fyrr enn nokkru eftir Krists daga. þar fyrir framan liggr bronzeöldin, sem skiftist í tvö tíma- bil, hið fyrra og hið síðara, enn fyrir framan þetta alt er steinöldin, sem einnig skiftist í tvo afarlanga kafla. þessi er sú skifting, sem fornfrœðingar á Norðrlöndum hafa viðtekið, enn aðrir halda, að járnið sé miklu eldra ;4 enn hér skal eg eigi fara lengra út í þetta efni.
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.