Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1880, Side 77

77
nota mennina það, sem eftir var dagsins, fór eg fram í J>yrilsnes
og gróf í Geirsdys, sem áðr er nefnd. Á henni eru auðsjáanleg
mannaverk, eins og eg gat um áðr. Eg gróf þar gröf niðr 4 ál.
á lengd og 2 á breidd og 2 ál. á dýpt alt niðr í slétta berghellu,
hreinsaði þar vandlega, og hugði að öllu, enn fann þar engan hlut
og engin veruleg kennimerki. Undir steinalögunum var alt mold.
Einungis fann eg svarta rák í moldinni á einum stað, sem var 7
þuml. frá berghellunni, sem, að því er mér virtist, var gamalt plöntu-
lag. Mannvirki þetta er, eins og áðr er sagt, mikið ummáls, eink-
annlega á lengdina. Má vera, að eg haíi eigi hitt á, þótt þar kynni
eitthvað að vera í, þvíað eg vildi eigi kosta til að grafa það alt
upp, með því líka að hér myndi eigi vera til mikils að vinna, því-
að Hólmverjar hafa sjálfsagt verið skoðaðir sem aðrir ránsmenn,
og því eigi jarðaðir með vopnum eða neinum merkum munum. í
Hvalfirði heyrði eg ýmsar sagnir um leiði Harðar, og jafnvel var
mér vísað á það sunnan til við Harðarhæð; enn þar var svo ólíkt
því, að þar væri nokkrar fornmannadysjar, að mér datt eigi í hug
að kosta þar til nokkurri rannsókn. Einungis frétti eg síðar, að
kona ein gömul í Melasveit ætti að vitá, hvar Harðardys væri.
Hefi eg oftar enn einu sinni lagt drögur fyrir, að fá skýrslu frá
henni um það, enn enga fengið. Annars leitaði eg þar um nes-
ið, þar sem mér datt í hug, og er viss um, að þar eru engin glögg
kennimerki.
28. júlí laukegvið teikningar mínar um morguninn, og glögg-
vaði mig á ýmsu, og fór af stað frá f>yrli kl. 1 e. m. og inn að
Neðra Botni, þvíað eg hafði heyrt, að þar væri einhverjar forn-
menjar. J>ar var einnig í vegg einn af þessum bollasteinum, sem
á og að hafa verið blótsteinn; gróf eg hann úr veggnum og tók
mynd af honum, enn sem eigi er prentuð; hann er 15 þuml. að
ofan á hvern veg, hér um bil ferskeyttr; brotið úr einu horninu.
Bollinn er og því nær ferskeyttr, 4 þuml. á hvern veg og eins á
dýpt. Eg skal að sinni láta það ósagt, hvað allir þessir bollastein-
ar eru, sem kallaðir eru blótsteinar. £>ess konar þarf að sannast
betr, enn gjört hefir verið enn sem komið er, að þeir hafi eigi verið
brúkaðir til annars. Slíkir steinar þyrfti að finnast í hoftótt, til
þess að nokkur veruleg sönnun yrði fœrð fyrir þeim, enn, eins og
áðr er sagt, er þyrilssteinninn einn hinn líklegasti af þeim, sem eg
hefi séð. þ>essi steinn í Neðra Botni á að vera fluttr sunnan úr
Selðbrekku, sem kölluð er þar suðr við ána. í Botni keypti eg
nokkra gamla hluti fyrir forngripasafnið, þar á meðal var einn
gamall hlutr merkilegr, gamalt vígsluvatnsker úr leir. það er
212 ára gamalt; ártalið stendr áþví í þrem stöðum. Kerið er nær
því hnöttótt með hálsi upp af, og hefir verið á því lok, sem nú vant-
ar; handarhaldið er og af því; hefir það upprunalega verið úr tini