Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Ukioqatigiit

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1880, Qupperneq 82

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1880, Qupperneq 82
82 fornsögum vorum, það eg man til, að menn hafi búið til blóðmör; á einum stað ertalað um mörbjúga (sjá Kormakss., Kh. 1832, 34,). Menn hafa eigi notað blóðið í fornöld, og benda sögurnar víða á það. Peningr, einkannlega yxn, var almennt höggvinn, og þá hefir blóðið heldr eigi verið etið í blótveizlum. Egilssaga, Rvk. 1856, bl. 74— 75, talar um at höggva yxn: „f>at var um haustit einhvern dagat Borg, at Skallagrímr lét reka heim yxn, mjök marga, er hann ætlaði til iiögg'S- Hann lét leiða tvá yxn saman undir húsvegg ok leiða á víxl. Hann tók hellustein vel mikinn ok skaut niðr undir hálsana. Síðan gekk hann til með exina konungsnaut ok hjó yxnina báða í senn, svá at höfuðið tók af hvárumtveggja“. Síð- ar í sögunni, bl. 2i829, segir: „þorsteinn lét leiða til búðar Egils þrjá yxn, ok lét höggva til þingveizlu“. í Fms. 6, 95,6 segir f>or- kell dyrðill við Magnús konung Olafsson hinn góða: „Nú vildi ek, at þér gengið til, ef yðr þœtti gaman, at höggva yxn eða hafra, er slátra þarf til veizlunnar11. í Arons sögu Hjörleifssonar er og talað um að höggvayxn (sjá Byskupas. 1, Ó2o9, Aronss. 1. k.; Sturl. 1878, II 313). Af þessum stöðum er það ljóst, að blóðið var eigi hirt, þvíað það var eigi hœgt, þar sem peningrinn var höggvinn. Hafi nú blóðið alls eigi verið hirt, eins og ljóst er af þessu, þá er sama að segja um það, þó að fylgt hefði verið þeim sið við hofin að sœfa peninginn. þ>eim peningi, sem slátrað var til blótanna, hefir verið slátrað úti umhverfis hofið; það var því nauðsynlegt að hafa einn stað fyrir alt það blóð, sem eigi var haft til hlautanna, og þessi staðr var blótkeldan, að því er eg ætla. Eg verð að álíta, að sagan kveði þar mjög að orði, er hún segir, að blóð það alt skyldi láta í hlautbollann, sem af því fé verði, er þar sé slátrað. í stórum blótveizlum, t. d. 1 Norvegi á Hlöðum í höfuðhofinu þar, sem eg skal tala um síðar, hafa eflaust verið svo þúsundum manna skifti; það hefir því þurft að slátra miklum fjölda dýra, og er það með öllu óhugsanda, að alt það blóð hafi verið látið í hlautbolla í einu hofi; enda hefir blóðið eigi verið geymt, heldr nýtt blóð haft til hverrar veizlu. Hefði alt blóð fórnardýr- anna verið borið í hofið og geymt í hlautbollanum, þá hefði hann hlotið að vera ákaflega stórt ker eða fat, enn nafnið bolli bendir einmitt á, að blótbollinn hefir einungis verið lítið ker, sem stóð á stallanum. Eg get eigi skilið sögurnar neinstaðar þannig, að þær tali um marga hlautbolla í einu hofi; þær tala um bolla í eintölu. þ>ar að auki var það, að ef svo mikið blóð hefði verið látið í eitt ílát, enda þótt fleiri væri, þá hefði þegar eftir jafnvel einn sólar- hring slegið ýldu í það, þegar hitar vóru og það inni í húsi, þar sem eldar vóru gervir, eins og í hofunum tíðkaðist. Blótveizlurnar hafa eflaust staðið yfir svo að dögum skifti, eins og yfir höfuð allar veizlur í fornöld. A það bendir Olafs saga helga, Hkr., bls. 339, þvíað
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.