Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1880, Page 93

þessi stóru höfuðhof bæði hér á landi og í Norvegi hafa verið
prýdd mjög og ákaflega skrautleg hús; það sýnir meðal annars
gullhringrinn mikli í hofshurðinni á Hlöðum. þ»að má nærri geta,
hvé skrautlegt það hof hefir verið innan, þar sem slík gersemivar
hurðarhringr utan í hurðinni. Heimskr., 177 bl., segir um hring
þenna: ,,þ>á sendi Olafr konungr Sigríði dróttningu gullhring þann
hinn mikla, er hann hafði tekit or hofshurðinni á Hlöðum, ok þótti
þat höfuðgersemi“. f>að var siðr í fornöld að hafa slíka hurðar-
hringa mjög skrautlega. Hér á forngripasafninu í Reykjavík eru
til tveir merkilegir hringar, þótt þeir sé úr járni; þeir eru stórir
mjög og flatir og allir innlagðir með silfrrósum; einnig fylgir öðr-
um laufið, sem neglt er á hurðina, sem og er innlagt með silfri.
f>riðji hringrinn silfrlagðr er í Valþjófsstaðarhurðinni í Kaupmanna-
höfn, sem upprunalega var skálahurð.
Meðal annars komast Fms. 2, 1599 þannig að orði: „en hof
fórs þykkir honum mest at láta, þvíat þat er hús mikit ok fríðt,
ok gert fagrliga ok búit með miklum kostnaði“. Víðar er talað
um skraut í hofum, enn þetta nœgir til að sýna, hvé skrautleg þau
vóru og hvernig menn hafa hugsað sér þau.
Eftir því sem sögurnar segja, munu goðin sjálf oftast hafa
verið gjörð úr tré, nefnil. trémyndir sem mannslíkan. Eins er það
ljóslega tekið fram, að goðin vóru skreytt mjög og búin gulli og
silfri; þau vóru og klædd sem menn, enda sýnist líka, að goðin
hafi verið höfð í náttúrlegri manns stœrð. þetta alt sést ljóslega
af frásögninni um Gunnar Helming, Fms. 2, 7314 (Flateyarb. 1, 33833):
„þ>ar (í Svíþjóð) vóru blót stór í þann tíma ok hafði Freyr þar verit
mest blótaðr lengi, ok svá var mjök magnat líkneski Freys, at
fjandinn mælti við menn ór skurðgoðinu, ok Frey var fenginn til
þjónustu kona, ung ok fríð sínum; var þat átrúnaðr landsmanna, at
Freyr væri lifandi, sem sýndist í sumu lagi, ok ætluðu, at hann
mundi þurfa at eiga hjúskaparfar við konu sína; skyldi hún mest
ráða með Frey fyrir hofstaðnum ok öllu því sem þar til lá“ . . . .
í viðreign Gunnars við Frey á fjallinu segir enn fremr, bl. 7519:
„Ok þegar eptir þessa hugsan tekr Freyr að hrata fyrir honum, ok
því næst fellr hann; hleypr þá or líkneskinu sá fjandi, er þar hafði
í leynzt, ok var þá tréstokkr einn tómr eptir; braut hann þat alt í
sundr...............Fór hann þá í búnað skurðgoðsins“. Hér
sést það glögt, að líkneski Freys hefir verið á stœrð við mann og
enn fremr, að það hefir verið klætt í föt, þar sem Gunnar fór í
búnað skurðgoðsins og hann sagði konu Freys að segja, að hann,
Gunnar, væri Freyr, er þau kómu til bygða, og Svíar þektu eigi
annað, enn að Gunnar væri Freyr; hafa það verið klæði goðsins,
sem viltu Svíum sjónir. í Heimkr., bl. 34 5 27, í Olafs sögu helga,
kap. 118, er talað um skurðgoðið í Guðbrandsdölum, sem var gert