Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1910, Page 32

32
með sér, að foksandi. Þar kom að Efsti-Bakki lagðist í eyði og
Miðbakki líka. AltaE jókst sandurinn og Hólá næstum stífiaðist.
Braut yatnið sér þá veg vestur í Þjórsá. Syðsti-Bakki stóðst enn,
og auðugur maður er nefndur þar síðast Hafliði »ríki«, er var móður-
faðir Þorleifs ríka á Háeyri. Eftir hans dag fór Syðsti-Bakki líka í
eyði, og það sem eftir var af landinu lagðist til Bakka, sem bygður
hafði verið upp úr Efsta- og Mið-Bakka. Það sem hér kemur máli
við, er sögnin um að Djúpárbakki, sem Njála nefnir, hafi verið hér.
Eg get ekki neitað því, að mér þykir sú sögn sennileg. Það er
ekkert óviðfeldið eða óeðlilegt í því, að hugsa sér konuna, — sem
var búskörungur og viidi ekki missa sjónar af heimili sínu, —
sitjandi úti í Þykkvabæ, en bóndann á Bergþórshvoli. Þau voru
saman þegar vildi fyrir því. Og hugsanlegt er, að þeir Grímur og
Helgi hafi komið frá Djúpárbakka brennukvöldið, er sagan lætur þá
koma frá Hólum (eða Álfhólum?), því um Hóla hefðu þeir þá átt
leið. Það gerir nú ekkert til.
Satt er það, að jafnvel þótt Djúpárbakki sá, er Kjáía nefnir, hafi
verið í Þykkvabæ, þá gat bær með sama nafni verið austur í Fljóts-
hverfi fyrir því. Það gat verið Maríubakki. Og eins vel gat sá
bær verið á nyrðri bakka Djúpár, þó nú sjáist ekkert til hans. En
svo langt frá Djúpá, sem Rof'hólsrústin er, sé eg ekki, að bœr með
því nafni hafi getað verið. Eigi að geta sannfærst um það, þarf eg
að fá sterkari rökremdir en mér eru kunnar sem komið er.
Lundarkirkja var helmingakirkja móti Kálfafelli. Þar af má
sjá, að i Lundarsókn hafa verið fleiri bæir enn einn eða tveir.
Aðalsvæðið, sem sóknin gat náð yfir, heíir verið frammi á láglend-
inu austur og suðaustur frá Lundi. Þar, en varla annarsstaðar,
hefir verið nægilegt svæði handa fleiri bæjum. En þar hafa Núps-
vötnin seinna »hulið alt í aur og grjóti«, eins og vísan segir. Þau
liggja nú yfir mestöllu því svæði og færa sig smámsaman norðvest-
urávið. Góður spölur er þó enn ofan til þeirra frá Lundi, og bæði
þar og frá mýrinni er nægur vatnshalli. Þau hafa ekki grandað
Lundi. Það hefir Djúpá gert. Og vindurinn hefir hjálpað henni til þess.
Þá sögn heyrði eg, að einhversstaðar þar, sem Núpsvötn renna nú,
og helzt nokkuð ofarlega á því svæði, hefði bær verið, er Fagri-
skógur hefði heitið. En líklega hefir sá bær þó verið í Lómagnúps-
sókn, en ekki Lundar. Um það er enga vissu hægt að fá, heldur
en um svo margt annað, sem hér að lýtur.
Nöfnin Skógarhraun og Fagriskógur benda á, að hér hafi land
verið skógi vaxið. Ef til vill hefir stórbýli á þessu svæði heitið:
í Skógum og Skógahverfi verið kent þar við.