Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Árgangur

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1969, Síða 114

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1969, Síða 114
118 ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS athugun á Guðbrandsbiblíu er mjög merkileg og hvetur til frekari rannsókna á því efni. 6. Nú snýr höfundur sér að 17. öldinni. Skiptir þá mjög um svip í rannsókninni, því að efniviður eykst mjög, þegar kemur fram á 17. öld og því lengra sem líður. Vinnubrögðum er hagað þannig, að fyrst eru teknir til athugunar allir þeir hlutir, sem bera ártal, og eftir þeim er reynt að rekja þróunarferil. Elztur þessara tímasettu hluta frá 17. öld er prédikunarstóllinn frá Bæ á Rauðasandi, frá 1617. Til samans eru 76 hlutir, sem annaðhvort eru með ártali frá 17. öld ellegar hægt er að telja til þeirrar aldar með öryggi vegna einhvers, sem jafngildir ártali. Frú Mageroy lýsir mörgum þessara hluta í stór- um dráttum og bendir á þau margvíslegu gervi, sem teinungamunstrin taka á sig, en þau eru greinilega enn þá mjög ríkjandi. Tilbreytni og frjósemi er mikil, í sumum verkunum er hinn „íslenzki stíll“ enn greinilegur, en margt annað kemur einnig til. Sjá má áhrif frá renesans og þó einkum barokklist, og sýnir það, að íslenzkir tréskerar á 17. öld voru þó ekki alls kostar einangráðir frá umheiminum, þótt þeir héldu fast við gömul form yfirleitt. Freistandi er og skemmtilegt að greina einstaka meistara í tré- skurðinum, bæði frá 17., 18. og 19. öld. Þegar maður handleikur mikið af tréskurðarmunum, sér maður fljótlega, að tveir hlutir eða fleiri bera einhver þau auðkenni, áð telja verður víst, að þeir séu eftir sama mann. En hér verður að fara mjög gætilega í sakir. Frú Mageroy gerir sér það ljóst, en jafnframt hitt, að nauðsynlegt er áð fara inn á þessa braut að einhverju leyti. Telur hún fram nokkra einstaka meistara frá 17. öld, sem allir eru nafnlausir nema Guðmundur Guð- mundsson í Bjarnastaðahlíð, en vafalítið virðist, að hann hafi verið áhrifamikill maður í íslenzkum tréskurði á sínum tíma. Fyrir mörgum árum gerði ég grein fyrir honum og taldi fram öll verk, sem mér fannst með rétti hægt að eigna honum. Þetta framtal þyrfti að vísu að endurskoða með gagnrýni, og það gerir frú Mageroy að nokkru leyti, en hefði mátt ganga nær. Ég efast t. d. mjög um það nú, að rétt sé að eigna honum útskornu spjöldin í alabasturstöflunni frá Hólum, þó að frú Mageroy fallist á það án umræðu, en Oddakistan er áreið- anlega ekki eftir Guðmund, enda segir hún það. Gott hefði verið, ef frú Mageroy hefði vitað um prédikunarstólinn í Breiðabólstaðar- kirkju í Vesturhópi, sem Hörður Ágústsson hefur bent á með réttu
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.