Lögrétta - 01.03.1932, Blaðsíða 25

161
LÖGRJETTA
162
mannaeyjum við sömu iðju, kvæntist þar
og skildi við konuna. Næstu tvö árin er
hann fyrst í Reykjavík og síðan vestur í
Breiðafirði, og á hann þau ár í málavastri
bæði fyrir sig og aðra, og þykir standa sig
vel í þeim sökum. Og líklega er það þess
vegna, að hann fær nú fje í hendur til
laganáms. Hann sigldi til Kaupmannahafn-
ar í annað sinn veturinn 1830 og ætlaði þá
að taka próf í dönskum lögum, eins og títt
var í þá daga, og veitti það rjett til sýslu-
mannaembætta hjer heima. En lítið varð úr
lestrinum, þegar til Kaupmannahafnar
kom, og er örvænt þótti um próftökuna,
gengust kunningjar Sigurðar í Kaupmanna-
höfn fyrir því, að hann rjeðst beykir við
konungsverslunina á Grænlandi með 300
dala árslaunum, og átti hann jafnframt
að kenna Grænlendingum hákarlaveiðar.
Jón Borgfirðingur segir, að Sigurði hafi
ekki verið um Grænlandsförina og hafi fjár-
hagsvandræði og hvatning annara neytt
hann til að takast hana á hendur. En um
laganámið, sem þá var strandað, og þessa
nýju ráðabreytni, hafi Sigurður ort vísuna:
„Jeg skulde lære,
mig indlægge Ære
og Almuen nære
med Sandhedens kæreste Sprog.
Men nu maa jeg være
vcd Tran og ved Tjære
og Tængselen bære
og Bödker agere,
mit Skrog“.
Það er í lauslegri þýðingu: Jeg átti að
læra, vinna mjer heiður og kenna almenn-
ingi sannleikann. En nú verð jeg að fást
við lýsi og tjöru, veifa öxinni og vera beyk-
ir, vesalings jeg.
Sigurður kom til Grænlands 17. maí 1831
og var þar nokkuð á fjórða ár. Kom þá
aftur til Kaupmannahafnar og dvaldi þar
þrjá mánuði, en hvarf svo heim og settist
að í átthögum sínum við Breiðafjörð. Ekki
hafði honum liðið vel í Grænlandi og hafði
hann mikla heimþrá meðan hann var þar.
En hann orti þar mikið, og orti aldrei
betur en þá.
Hann kom heim hingað haustið 1834 og
var aðalaðsetur hans næstu árin 1 Stykkis-
hólmi, hjá Árna Thorlacius kaupmanni, en
annars dvaldi hann til og frá þar vestra.
Hann orti mikið á þeim árum, og nú var
farið að gefa skáldrit hans út, eitt eftir
annað. Fyrsta rit hans, sem prentað er,
kom út í Kaupmannahöfn árið sem hann fór
til Grænlands. Það eru Rímur af Tistrani
og Indíönu, sem Jónas Hallgrímsson reif
niður í hinum alkunna ritdómi í Fjölni
nokkrum árum síðar. Sigurður var þá ný-
lega kominn heim frá Grænlandi og sam-
kvæmt ritskrá Jóns Borgfirðings hafa þá
aðeins verið komin á prent tvö af skáldrit-
um Sigurðar, Tistransrímur og Svoldarrím-
ur, sem prentaðar voru í Viðey 1833. Jónas
hefur að líkindum ekki þekt Svoldarrímur,
þegar hann skrifaði ritdóminn. En ritdóm-
ur þessi var, svo sem kunnugt er, herferð
gegn rímnakveðskapnum yfir höfuð, og þótt
mörgum hafi þótt hann óbilgjam, að því
er Sigurð snerti sjerstaklega, þá var hann
rjettmætur, og vegna þess, hve ítarlegur
hann var og vel úr garði gerður, hafði hann
þau áhrif, að rímnakveðskapurinn lagðist
smátt og smátt niður. Það má sjá bæði af
kvæðum Sigurðar og óprentaðri ritgerð
eftir hann, sem er svar upp á ritdóminn, að
hann hefur tekið sjer nærri þá útreið, sem
hann fjekk þar, og vafalaust er það einnig
rjett, sem sagt hefur verið, að mörgum
öðrum hafi þótt hann hart leikinn, Sigurð-
ur var einmitt um þetta leyti að ná al-
mennum vinsældum fyrir kveðskap sinn.
Það sjest á því, hve mikið er prentað eftir
hann á þeim árum. Hann orti rímur sínar
eftir sem áður og almenningur tók fegins
hendi við þeim. En áhrif ritdóms Jónasar
komu þannig fram, að yngri mennirnir
hættu smátt og smátt að yrkja rímur,
kveðskapurinn breyttist og ljóð Jónasar
urðu einkum fyrirmynd yngri kynslóðar-
innar.
Það er eftirtektar vert, þegar um er að
ræða bókagerð þeirra tíma, hverjir gefa út
rit Sigurðar og hvar þau eru út gefin. Að
Tistransrímum eru þrír kostnaðarmenn:
Teitur Finnbogason dýralæknir, Halldór
Þórðarson gjörtlari og Helgi Helgason
prentari. Helgi prentari gefur einnig út