Lögrétta - 01.03.1932, Blaðsíða 64

Lögrétta - 01.03.1932, Blaðsíða 64
239 LÖGRJETTA 240 III. Nú er nýafstaðið jarðamat. Ef vjer at- hugum það og eldri jarðamöt, sjáum vjer að það sem hefur mikil áhrif á verð jarða eru ýms náttúrugæði: Fjörubeit, fjalla- beit, flæðiengi, landslega og ýms önnur hlunnindi. Vjer getum athugað flæðiengja- jarðirnar og áveituengja og vjer munum sjá, að þær jarðirnar eru öðrum fremur stórjarðir og einmitt á þessum jörðum er ræktað tún mest. Og fyrir hvað? Auðvitað vegna áburðarskilyrða, á slíkum jörðum er áburðarframleiðsla. — Nú sýnir það sig, því miður, að verksmiðjuáburður verður bændum dýr, vegna geypilegs verðíalis á afurðum og gengisfalls. — Oss vantar til- finnanlega áburðarverksmiðj u til að vinna áburð. En á meðan hún er ekki til, og enda þótt hún væri til, — er fyllilega rjettmætt að nota vatnsmylnuna, sem malar í sífellu jurtanæringu úr hinum torsóttu fjöllum og samgöngutækin, fljót vor, sem flytja nær- ingu með aðstoð áveitanna út yfir víðáttu- mikil lönd. Jöklamir eru verksmiðjurnar sem vinna áburðinn, fljótin og árnar flutn- ingstækin, sem flytja hann til vor. Bændur hafa sjeð þessi verðmæti og lært að not- færa sjer þau, allmikið, enda þótt það sje í bernsku. Það er raunar ekki þakkarvert, því að náttúran sjálf hefur bent þeim á leiðina, með því að búa til flæðilönd, sem aldrei hafa brugðist síðan land bygðist. Vorið 1931 leit út fyrir mikið gras- leysi norðanlands, harðbalatún brunnu, hálf- deiglumýrar voru gróðurlausar alllengi frameftir. Þetta hefur sjest oft og mörgum sinnum fyr. En það land, sem spratt, voru hæfilega röku túnin og sáðsljetturnar — og flæðilöndin. Veðráttan breyttist þegar leið á vorið, svo að flest land spratt sæmi- lega. Áveitulönd eru ræktað land engu síður en tún, en einungis á annan veg. En vjer erum í því efni skammt á veg komnir að rækta áveitulönd vor. Það getur reynst svo að vatnið flytji of einhæfan áburð og að það verði grasbrestur vegna þess. Það get- ur því komið til mála að rannsóknir leiði í ljós að áburðarnotkun á verksmiðjuáburði sje leið til þess að auka verðgildi áveitanna. Álkunnugt er það að ýmsir bændur hafa borið á árbakka saltpjeturáburð og gefist á- gætlega. Það er því nauðsynlegt að gera á- burðartilraunir á áveitulöndunum. I öðru atriði er oss mjög ábótavant hvað áveitur snertir. Vjer ráðum svo lítið ýfir gróðrarfari þeirra. Vjer getum sáð tún- gresi og haldið þeim gróðri, sem vjer æskj- um um alllangt árabil. Hliðstæðar aðferðir þekkjum vjer ekki enn þá í áveituræktun, að minsta kosti ekki hjer á landi. Fyrir allmörgum árum sá jeg þó tilraunir með slíka ræktun í Svíþjóð á Experimental- feltet við Stokkhólm. Gat jeg þess þá í ferðaminningum, en því hefur ekki verið gaumur gefinn. Þar var sáð á votlendi fræi af grasi af kornpuntsætt (glyceria). Var grasið stórgert og uppskera mikil. Shkar tilraunir þurfum vjer að gera með vorar á- veitur. Þeir sem þekkja gróðrarfar Flóans og mýra á suðvesturlandi kannast við, að í smá vatnspyttum eða uppgöngum á þess- um svæðum vex gras af áðurnefndri ætt og nefnist síkjakornpuntur (glyceria flui- tans) og er allstórvaxið. Ef til vill á þetta gras eftir að 'vinna stórvirki hjer á landi eða grös af þeirri ætt? En þótt vjer finnum engar nýjar gróðr- arjurtir, þurfum vjer síst að kvíða, því að fóðurgildi áveitujurta vorra er alviðurkent um alt land. IV. Öllum mun það fyllilega ljóst, að áveit- urnar hafa ekki uppfyllt þær vonir, sem gerðar voru um þær. En orsakanna til þess er ekki að leita í því, að ræktunaraðferðin sje úrelt eða ótímabær. Orsakanna er að leita í skipulagsleysi áveitufjelaganna. Þar liggur meinsemdin og hvergi annarsstaðar. Eigum vjer þá við hinar stóru áveitur, því að minni áveiturnar, sem hafa á annað borð verið reistar af skynsemi, hafa marg- borgað framlagt fje. Áveitufjelögin eru samvinnufj elög. Ríkið hefur styrkt þennan fjelagsskap með styrk sem nemur um % af öllum kostnaði áveit- unnar, en gegn þessu mikla tillagi eða styrk tryggir það sjer engan rjett. Heppi- legt hefði verið að ríkið hefði fyrir þenna
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88

x

Lögrétta

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lögrétta
https://timarit.is/publication/196

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.