Lögrétta - 01.03.1932, Blaðsíða 74

Lögrétta - 01.03.1932, Blaðsíða 74
259 LÖGRJETTA 260 jafnaðarmaður. Sforza greifi hefur einnig tekið fascismanum tak í bók sinni um „ein- ræðin í Evrópu“, (hún er nú til á ýmsum málum), snjallri bók, sem eins og vænta mátti er skrifuð af mikilli pólitískri þekk- ingu og reynslu og fjallar ekki einungis um fascismann, heldur einræðishreyfing- una í heild sinni. ítalskt ástand er skoðað frá nokkuð öðru og víðara sjónarmiði í nýrri enskri bók eftir Cicely Hamilton (Mo- dern Italy). Þar er á skemtilegan hátt lýst ítöisku lífi og menningu (t. d. skólamálum) og stilt í hóf lofi og lasti. Þýskur andí Það einræðisástand, sem greinilegast kemur fram í Ítalíu og Sovjet-ríkjunum, kemur einnig fram víða annarsstaðar. Jafn- vel ein helsta menningar- og dugnaðarþjóð álfunnar, í Þýskalandi, er að vissu leyti á takmörkum einræðis og óstjómar. Menning Evrópu mætti ekki við því að missa Þýska- land þannig. Evrópa stendur og fellur með Þýskalandi að ýmsu leyti, eins og t. d. Stegemann hefur sýnt í bók sinni: Deutsch- land und Europa. Knickerbocker, sem er þektur fyrir fróðlega og skemtilega bók um Rússland, hefur nú einnig skrifað bók um Þýskaland.(Germany-Fascist or Soviet). Hann lýsir ljóslega og fróðlega ástand- inu í Þýskalandi, því hvernig þar fara víða saman vandræði og eymd annarsvegar og vellíðan og búsæld hinsvegar. Hann nefnir Berlín sem dæmi — sultinn í norður Berlín, þar sem kommúnisminn á aðalathvarf sitt, þar sem mest er lifað á atvinnuleysisstyrkj- um, og svo vestur Berlín, þar sem lifað er vel. Hann lýsir einnig þýskum fyrirtækj- um, sem honum þykja fyrirmynd og ganga prýðilega, t. d. Zeiss í Jena, þar sem af- raksturinn gengur til endurbóta á starfinu sjálfu, til verkamannanna og til styrktar vísindum. Ernst Robert Curtius hefur skrifað dálitla athyglisverða bók um á- standið í Þýskalandi (Deutscher Geist in Gefahr). Honum þykir ýmislegt öfugt í Þýskalandi og segir að þýskur andi sje að vissu leyti í hættu staddur. Samt trúir hann svo á mátt og gildi þýsks anda, að hann heldur að Þýskaland sje nú svo að segja eini staðurinn þar sem virkilega sje sköpuð ný þekking og ný reynsla. Hann óttast það, eins og fleiri, að menningin sje að verða of vjelræn, en eigi fyrst og fremst að vera humanistisk. Það er at- hyglisvert hvernig nýr humanismi ryður sjer nú víða til rúms, ekki síst í höfuðvígi vjelamenningarinnar, Ameríku. Tíl ypusturheíms Menn hafa oft talað um Austurlönd, ekki einungis sem andstæðu Vesturlanda í menn- ingu, heldur einnig þannig, að þau stæðu þeim framar einmitt vegna þess, að menn- ing þeirra væri andlegri en vjelamenning Vesturlanda. Það er ekki auðgert, að meta þannig gildi menninga. Samt er það í raun og veru einskonar mat á menningunni, sem nú fer fram annarsvegar í reipdrættinum milli austrænna og vestrænna velda og hinsvegar heimafyrir í menningarlífi Austurlandaþjóðanna sjálfra, þar sem tog- ast á ný vestræn og gömul austræn áhrif. Þessi menningarviðskifti hafa komið skýr- ast fram í Japan og síðar 1 Kína. Þar er ennþá alt í óvissu, en eitt af því merkileg- asta, sem fram fer nú í menningarlífi heimsins, fer fram í Austurlöndum. Um þetta er nú skrifaður urmull af bókum. Af nýlegum bókum um sögu og menningu Jap- ana, má nefna eina enska, eftir Samson. Hann ber Japönum vel söguna, segir að þeir sjeu góðir og ástúðlegir menn, hug- rakkir og duglegir. Alkunnur Japani, dr. Inazo Nitobe hefur skrifað á ensku bók um Japönsku málin. f þeirri bók sjest það greini- lega og merkilega hvemig og hvaða áhrif átökin milli vestrænnar og austrænnar menningar hafa á menntaðan Japana, hvern- ig hann trúir á það, að þjóðinni verði best bjargað með samvinnu þeirra. Þetta hefur til skamms tíma verið skoðun flestra slíkra manna í austurlöndum og er að vissu leyti enn, þótt kínversk og einkum japönsk þjóð- crnis- og drotnunarhreyfing fari nú vax- andi, eins og sjá má á morði Inukai for- sætisráðherra, en að því stóð öflug þjóð- ræknishreyfing. Sumir Evrópumenn, sem
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88

x

Lögrétta

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lögrétta
https://timarit.is/publication/196

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.