Lögrétta - 01.03.1932, Blaðsíða 85

Lögrétta - 01.03.1932, Blaðsíða 85
281 LÖGRJETTA 282 MENN OG MÁLEFNI STJÓRNARSKIFTI. í kosningunum í fyrra var það kjördæmaskipunarmálið, sem úrslitunum rjeði. Sjálfstæðisflokkurinn og Alþýðuflokkurinn, sem höfðu að baki sjer töluverðan meirihluta kjósenda í landinu, kröfðust breytinga á kjördæmaskipuninni í það horf, að atkvæði kjósendanna fengju jafnt gildi við fulltrúaval til Alþingis, en Framsóknarflokkurinn vildi halda að miklu leyti fast við það fyrirkomulag, sem nú gildir, þó með þeirri breytingu, að lands- kjörið skyldi afnumið. Framsóknarflokkur- inn sigraði, náði meiri hluta þingsætanna, enda þótt hann hefði ekki að baki sjer nema liðugan þriðjung kjósendanna. En í þinginu stóð svo á, að í efri deild gátu Sjálfstæðisflokkurinn og Alþýðuflokkurinn hindrað framgang allra mála, og höfðu þeir samtök um, að neita stjórninni um fjárlög og fleiri lög, sem nauðsynleg voru til þess að haldið yrði uppi rekstri þjóðarbúsins, ef hún og hennar flokkur væru ófáanleg til l'ess að sinna kröfum þeirra um jafnrjetti kjósendanna. Þegar svo var komið, virtist ekki vera um annað að gera en þingrof og nýjar kosningar. En það mun hafa verið sameiginlegt álit allra, að deilan yrði ekki leyst með nýjum kosningum; með gildandi fyrirkomulagi á kosningunum, mundi Fram- sóknarflokkurinn halda meiri hluta þing- sætanna, en hinsvegar ekki geta náð þeim meirihluta, sem nauðsynlegur var til þess, að breyta afstöðu flokkanna í efri deild. Öll líkindi voru til þess, að þótt nýkosið ]úng kæmi saman í haust, mundi enginn úrskurður fást þar á deilumálunum. P'or- sætisráðherra tók því þann kost, að biðj- ast lausnar fyrir ráðuneytið, en jafnframt náðist samkomulag við Sjálfstæðisflokkinn um myndun nýrrar stjórnar, sem fá skyldi framgengt fjárlögum og öðrum nauðsyn- legum lögum. Skyldi Framsóknarflokkur- inn ráða tveimur sætum í nýju stjórninni en Sjálfstæðisflokkurinn einu. Þeir Tryggvi Þórhallsson og Jónas Jónsson viku úr stjórninni, en Ásgeir Ásgeirsson fjármála- ráðherra myndaði hið nýja ráðuneyti. Framsóknarflokkurinn valdi í það með hon- um Þorstein prófast Briem, en Sjálfstæðis- fiokkurinn Magnús Guðmundsson fyrv. ráð- herra. Var yfir því lýst af nýju stjórninni, að hún mundi leggja fyrir næsta þing laga- frumvarp um lausn á deilunni um kjöp- dæmasldpunarmálið. KJÖRDÆMAMÁLIÐ. Enginn getur með nokkurri sanngirni neitað því, að kjör- dæmaskifting sú, sem nú gildir hjer á landi, sje orðin í mesta máta ranglát og skapi ó- hæíilegt misrjetti meðal kjósendanna, enda er langt síðan menn fóru að finna til þessa, þótt þær smáu lagfæringar, sem gerðar hafa verið, sjeu ekki annað en óverulegt kák. En þróun þjóðfjelagsins hefur nú lengi farið í þá átt, að misrjettið verður með ári hverju meira og meira. — Páll amtmaður Briem ritaði árið 1900 í Eimreið- ina ítarlega grein um nauðsynina á endur- skoðun kosningalaganna. Hann vildi að landið alt yrði eitt kjördæmi. Ritstj. Lögr. (Þ. G.) kom þá fram með þá uppástungu í Bjarka, að hver landsfjórðungur yrði kjördæmi út af fyrir sig. Líkt fyrirkomu- lag hafði Hannes Hafstein í huga, er hann kom fram með frumvörp sín um breyting- ar á kosningafyrirkomulaginu nokkru eftir aldamótin og vildi skifta landinu í 5—7 kjördæmi. Margir álíta þetta enn bestu til- lögurnar, sem fram hafa komið. Nú er þeim haldið fram af Alþýðuflokknum, og Sj álfstæðisflokkurinn hefur lýst því yfir, að hann geti fallist á þær. En Framsókn- arflokkurinn ætti engu síður að geta það, svo framarlega sem það á annað borð er viðurkent af honum, að fyrirhugaðar breytingar eigi að einhverju leyti, að minsta kosti, að eyða því misrjetti, sem nú á sjer stað milli kjósendanna. Því stóru kjördæmin mundu einmitt skapa sjálfstæð stjórnmálasamtök úti um land, innan hvers kjördæmis, og þau samtök mundu vilja íáða þingmannavalinu, hvex-t á sínu sviði, i stað þess að nú eru í raun og veru öll ráðin komin í hendur flokkastjórnanna í Reykjavík. Og þau mundu haldast þar, ef tekin væri aðaltillaga Alþýðuflokksins og
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88

x

Lögrétta

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lögrétta
https://timarit.is/publication/196

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.