Lögrétta - 01.03.1932, Blaðsíða 68

247
LÖGRJETTA
248
bandi, eru lífræn heild. Hin eðlileg'a fólks-
fjölgun hjeraðsbúa skiftist á milli kaup-
túns og sveita í rjettu hlutfalli. Bygðin
verður eðlilega þjettust kringum kauptún-
ið, og má vera að býlum fækki í uppsveit-
um, því meir sem fjær dregur kauptúninu.
En þetta er eðlileg þróun. Bygðin fær-
ist aðallega þangað, sem lífsskilyrði, sam-
göngur og fjelagslíf er í bestu lagi. En
ekki leggjast kostamestu jarðirnar í eyði,
þó í uppsveitum sje, en smábýlabúskapur
þrífst varla nema í námunda við kauptún.
Ef verulegum iðnaðarfyrirtækjum væri
komið á fót í hjeraðskauptúnum, þá mundu
þau eðlilega einnig vaxa með útflutningi
iðnaðarafurða úr hjeraðinu, og mætti þá
búast við innflutningi fólks úr sjávarþorp-
um, en af því leiðir aukinn markað fyrir
afurðir bændanna. Að öðru jöfnu er mark-
aðurinn því betri sem flutningskostnaður
er minni. Til dæmis má segja að hver kilo-
meter auki flutningskostnað mjólkur.
Það er öldungis nauðsynlegt að innlendur
iðnaður aukist stórkostlega. Landbúnaður-
inn verður að styðjast við iðnaðinn og inn-
lendan markað ef vel á að fara. Sem stend-
ur er þjóðarbúskapur vor og verslunar-
jöfnuður grundvallaður á útflutningi
tveggja afurðategunda, kjöts og fiskjar og
í annan stað á innflutningi fjöldamargra
vörutegunda, sem vjer sem menningarþjóð
getum ekki án verið. Þessar tvær útflutn-
ingsvörur hafa þröngan markað. Verðfall
þeirra skapar allri þjóðinni vandræði og ör-
birgð. Það munu vera fáar menningarþjóð-
ir, sem hafa svo einhæfan atvinnuveg sem
vjer. Ef atvinnuvegir væru fleiri, þá mundi
verðfall einnar eða tveggja vörutegunda
ekki hafa svo skaðvæn áhrif á heildarbú-
skap þjóðarinnar. Þó innlendur iðnaður
gerði ekki meira en það að draga til muna
úr innflutningi erlends iðnaðar, mundi það
hafa mikil áhrif á afkomu þjóðarbúskapar-
ins. Við skulum taka dæmi sem einmitt
snertir sveitarbúskap. Ull og gærur eru nú
verðlitlar, en hvers virði eru þessar vörur
ef þeim væri breytt í klæði og skófatnað?
Og hvers vegna getum við það ekki? Við
höfum orkulindir (fossana) til jafns við
þær þjóðir, sem mest hafa og vel það, og
Sýnír
Jeg sit og hlusta hljóður
á húmsins dularmál,
sýnir og draumar frá horfnum heim
hópast að minni sál.
Mjer birtist aftur æskan
sem ól minn kjark og þrótt.
Á bak við tímans dökka djúp
dveljum við saman í nótt.
Og löngu dánir draumar
í dýrð sinni ljóma á ný.
Golan þýtur í greinum trjánna,
gleðin er björt og hlý.
Mig vefur vinar armi
vornóttin mild og hljóð.
Hver von á lífs míns dug og dáð,
hver draumur mitt hjarta-blóð.
Trú, sem er týnd og grafin
í tímans stóra sjó,
draumar sem hurfu’ út í veður og vind,
vonin sem fæddist og dó.
Jeg sit og hlusta hljóður
á húmsins dular-mál.
Jeg er dæmdur í útlegð uns æfin þver
og eilífðin fær mína sál.
Steinn Steinarr.
um Suðurlandsundirlendið og aðrar sveitir
mun í framtíðinni liggja orkuleiðsla, sem
ekki aðeins hreyfir sporvagna, heldur einn-
ig lætur í tje afl til margskonar iðnfyrir-
tækja.
Áður en mjög langt um líður verða lands-
menn helmingi fleiri en þeir eru nú. Jeg
vil gjöra i-áð fyrir að mikill hluti þessa
sífjölgandi lýðs geti ílengst í stærstu og
frjósömustu hjeruðum landsins, en til þess
að svo megi verða, þarf að fara að undir-
búa iðnaðar- og viðskiftaþorp í miðjum
landbúnaðarhjeruðunum. Þá kemur nýtt líf
menningar og viðskifta inn í sveitirnar í
staðinn fyrir flóttann þaðan, sem nú á sjer
stað. Jónatan.