Eimreiðin


Eimreiðin - 01.05.1902, Blaðsíða 44

Eimreiðin - 01.05.1902, Blaðsíða 44
124 mönnum, sem hugmynd hafa um þau skilyrði og þær tálmanir, sem þjóðfélag vort, þótt lítið sé, þarf að þekkja, til að geta heitið sjálfstætt eða orðið samferða öðrum í kappleik veraldarinnar — kappleik, sem virðist vaxa og harðna með hverjum áratug. Hin trúarlega hlið siðabótarinnar með játningaritum hennar fær í því sambandi eingöngu þýðing sem gervi það, sem þá var sjálfsagðast í sögunni, er fyrsta aldan brauzt fram, sem forspil eða frumhlaup í upphafi frelsisbaráttu Norður-Evrópu. Réttur og skylda til rannsókna var heróp mótstöðumanna ' páfans á 16. öld. Pess vegna var Lúther á þinginu í Worm lif- andi mynd siðabótarinnar. Pað var ekki einungis hið mesta augna- blik á æfi hans, heldur mesta augnablik sögunnar frá þeim degi, tólf öldum áður, er Konstantínus keisari gaf kristindóminum valda- sætið — og svifti hann því um leið. Lúther í Worms! Par stendur hann, aleinn veikur og vinum horfinn, munkur frá Saxlandi, á hinu ægilega þingi með gjörvöll maktarinnar völd á móti sér og þar á ofan þúsund ára erfðakenn- ing alvaldrar kirkju, —- þar stendur Lúther með bál og bann fyrir augum og »getur ekki annaðb Hann setur ofdirfsku eigin sann- færingar móti öllum og öllu. Hrakinn og knúður svo langt sem komist varð, skírskotar hann til samvizku sinnar. Hann nefnir að vísu »guðs orð«, en þó er það og verður samvizkan, sem hann byggir á og treystir; þar kvað hann vera bæði rétt sinn og skyldu sína til að dæma um, hvað sé »guðs orð« og »ljósar sannanir*. Við það stóð hann og við það stendur »Pví það er hvorki ráð- legt né hættulaust að breyta á móti samvizku sinni«. Svo hátt eða langt náði Lúther aldrei upp frá því, og svo hátt eða langt hefur lútherskan ekki enn komist hvorki hér hjá oss né annarstaðar. Frá þessari sjónarhæð andlegrar skarpskygni og guðmóðs gagnvart öllum ógnum og afleiðingum fór »reforma- tórinn« frá Wittenbergi lækkandi, og hlaut eflaust að fara lækkandi, þangað til hann gjöröist tamur guðfræðingur, biblíuþýðari, kirkju- skipulagsmaður og höfundur nýrra trúarjátninga. Hann lendir 1 mótsögn við sjálfan sig, þá er hann gjörir samvizku sína að harð- stjóra yfir annarra. Sá Lúther, sem með harðri hendi hratt frá sér hendi Zwinglis, og samþykti, og jafnvel hét á ríkisvaldið til, að neyða menn að taka við nýrri kirkjuskipan, er bersýnilega ærið ólíkur þeim Lúther, er á sínum tíma fór hinum sterku brenn- andi orðum til varnar »allsherjar prestadæmi« og frelsi kirkjunnar
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80

x

Eimreiðin

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.