Réttur - 01.12.1916, Blaðsíða 20
134
í. d. um Skaftafellssýslur, Vestfirði og Austfirði, til að nefna
emungis allra fjarstæðustu dæmin. Hinsvegar eru sjóferð-
irnar. Með þeim mælir allmargt. Sjófiutningur er í fyrsta
lagi ódýrari en járnbrautarflutningur, af því að náttúrán
leggur sjálf til skeiðvöllinn, en mennirnir aðeins flutninga-
tækin. I öðru lagi má koma samgöngum hér á landi í
mjög viðunanlegt horf, ef sjóleiðin er valin, með kostnaði
sem þjóðinni veitist auðvelt að bera, þar sem enginn er
enn kominn til að segja, hvernig við getum nú risið undir
þvi, að leggja járnbrautir um mestalt landið En ef sum
héruð eru skilin eftir með 18. aldar samgöngur en fjár-
magm landsins veitt eingöngu til að bæta samgöngur í einu
heraði, eins og virðist vaka fyrir leiðtogum íhaldsmanna,
þa mundi shkt misrétti vekja megna gremju í hugum
þeirra, sem hafðir væru útundan. Enda mun sú kynslóð
sem nu lifir, ófús að sætta sig við þau samgönguvandræði!
sem forfeðurmr hafa orðið að búa við. í þriðja lagi er
landsháttum hér svo varið, að bygðirnar horfa svo að
segja hver frá annari út að sjónum, og má þannig telja að
hafið se hinn natturleg. og eðlilegi þjóðvegur milli héraða á
Islandi.
Samkvæmt þessu verður hér reynt að marka höfuðdrætt-
ma í samgöngukerfi, þar sem sjóleiðin er notuð eins mikið
og unt er. Engum manni væri kleyft að gera fyrirfram ná-
kvæma og sundurliðaða áætlun um kostnað og tekiur af
slíku samgöngukerfi, allrasíst nú, þar sem verð á vinnu
og varningi er undirorpið óvenjulegum breytingum vegna
styrjaldarinnar. Pær tölur og áætlanir, sem hér fara’ á eftir
eru Því eingöngu til skýringar, til að gera mönnum auð-
veldara að átta sig á hugmyndinni, en enganveginn sem
fullnaðardómur í rannsökuðu máli. Ef til þess kæmi að
þjóðin hallaðist að þeirri leið í samgöngumálunum, sem
hér er bent á, yrði að skipa nefnd manna til að rannsaka
og undirbúa málið fyrir þingið og stjórnina. Síðan yrði
byrjað á framkvæmdum, í fyrsta lagi að styrjöldinni lokinni
og samgöngukerfið síðan endurbætt óg lagað eftir því, sem
reynslan benti til, og kunnugir menn í hverju héraði’ álitu