Réttur - 01.12.1916, Blaðsíða 68

182 -
alstaðar í smáu og stóru. Okkur finst það sjálfsagt að
margir menn sameini sig um að hrinda sex-æring fram og
setja hann upp, þegar einn maður getur það ekki. Ogjafn-
Ijóst ætti það að vera, að sameina sig um að gera lífskjör
sín og sinna skárri, þegar reynslan hefir sýnt að einstakl-
ingurinn getur það ekki einn út af fyrir sig. Til þess að
ná valdi á heimsmarkaðinum og skattgilda okkur eftir vild,
hefir orðið að laða og kúga fjölda smáfélaga í steinoliu-
hringinn, stálhringinn, sykurhringinn og alla aðra hringi, jafn-
vel í sameinaða gufuskipafélagið danska.
Sjálf villidýrin hópa sig, þegar háski er á ferðum. —
Moskusnautin skipa sér í stóran hring, ef háska ber að,
og snúa höfðunum út og hölunum inn í hringinn, og hafa
þar innan í kálfana og mæðurnar. Óvinirnir mæta þar þétt-
um skógi af hornum hringinn í kring.
í menningarlöndunum má nú heita öflug samheldni milli
embættismanna, klerka og kaupmanna, og hefir lengi ver-
ið. Ennfremur hefi eg nú bent á, að reynslan hefir sýnt,
að þar sem menning og mentun er komin lengst á veg og
blöð verkamanna flest og sterkust, t. d. í Danmörku og á
Þýzkalandi — þar eru og samtökin orðin öflugust, og
eiga nú, eftir því sem út lítur, vissan sigur áður en langt
líður.
En þetta stríð hefir nú líka staðið þar í 40 ár og næst-
um óslitið sumstaðar. Og við, sem höfum að mestu heyrt
þann vopnagný álengdar og verið sjálfir langt frá bardög-
unum, gerum okkur naumast í hugarlund, hver fádæma ó-
grynni sá sigur hefir kostað, af ósérplægni einstakra manna
og atorku eða þolgæði í ýmiskonar háðung og hörmung-
um. Ennfretnur geysilegt fjármagn — margar miljónir króna
úr vösum verkamanna og vina þeirra. En sigurinn er sæl-
astur þegar hann er dýrustu verði keyptur. Eg hefi sjálfur
12 ára persónulega kynningu af þessum bardaga, eins og
hann hefir verið háður í Danmörku. Eg hefi séð þar sjálf-
ur hvernig jafnaðarmenn hafa brotist í gegn um skort og
vandræði, háð og hatur, Og eru nú orðnir, eins og eg gat
um, meiri hluti í bæjarstjórn Kaupmannahafnar, öflugur