Réttur - 01.12.1916, Blaðsíða 46

- 160 -
aöeins fleytt ofan af framleiðslu jarðarinnar, án þess að
bæta henni til fyrir það, sem tekið er, og hún því rænd
kostum sínum, og í öðru lagi eru þeir menn, sem bægt er
frá að framleiða þau auðæfi, er liggja ónotuð í landi jarð-
arinnar, rændir þeirri eðliiegu aðstöðu til að geta unnið
sjálfum sér og þjóðinni gagn.
Er rétt í þessu sambandi að benda á, að það virðist vel
til fallinn skattagrundvöllur, ef gjald væri lagt á það af not-
hæfu og ræktunarhæfu landi, sem fyrir þessar sakir, eða
aðrar slíkar, stæði ónotað, eða hálfnotað. — Mætti þá svo
fara, að tvær grímur kynni að renna á menn með að seil-
ast til yfirráða á meiru landi, en góðu hófi gegndi og
kynni þá að greiðast fyrir um aðstöðuna til að fá land til
ræktunar, eða ábýlis. En á meðan engar kvaðir fylgja því,
að sölsa undir sig miklu meira land, en þörf gerist til, að-
eins til þess, að geta valið úr því, og sparað sér allan
kostnað og áhættu við jarðabætur, er ekki nema mannlegt,
þó menn skapi sér þannig olbógarúm.
Ef því nokkurrar rýmkunar á að vænta úr þessari átt,
verður annaðhvort að breytast, löggjöfin éða manneðlið —
og hvorttveggja er stirt í snúningum.
Nú hefir hér verið bent á við hverju megi búast, gagn-
vart ábýlaeftirspurninni, frá þeim, sem af tilviljun eða öðr-
um ástæðum, hafa landið til umráða. En þá er eftir að
líta á hitt, hvers vænta megi »ofan frá« — af löggjöf og
landsstjórn. Er það ærið nóg efni í sérstaka grein, því
fremur, sem það hlýtur að snerta alvarlegasta þjóðhags-
málefni landsins — skattalöggjöfina.
J. Sauti 9étursson.