Réttur - 01.12.1916, Blaðsíða 62

176 -
Eg veit ekki hvort ykkur sýnist hér nokkur hlutur þurfa
umbóta við — nokkur ákveðinn hlutur, sem ykkur kemur
við.
Að heimta framfarir óákveðið —einhverjar framfarir, sparn-
áð og umbætur, svona út í bláinn — er miklu verra en að
þegja. F*að leiðbeinir engum manni, vekur enga hugsun hjá
neinum, en gerir allar umbótakröfur að gjálfri. Mér finst
nálega ekkert það til hér, sem ekki þurfi að hafa endaskifti á.
Eg ætla nú samt ekki að þylja upp neina málefna-runu,
það yrði sama gjálfrið, því að hér er enginn tími til að
færa nægileg rök. En eg skal í fáum dráttum benda á hverju
verkamenn í nágrannalöndunum hafa komið áleiðis.
Ellistyrkur er víða kominn á. Ekki ósóminn og rang-
lætið, sem hér er verið að burðast með, heldur 20 — 30
krónur á mánuði fyrir hvern 60 — 70 ára gamla karla og
konur, er eigi hafa tekjur, sem því svara annarstaðar frá.
Það eru bein eftirlaun úr ríkissjóðnum, og fylgir því heiður,
en er engin ölmusugjöf. Petta eru gildandi lög í Danmörku,
Englandi, Frakklandi og Sviss, meó ýmsu fyrirkomulagi —
og víðar er stefnt í sömu átt. Verkalýðurinn leggur þar víð-
ast sérlega lítið fram, því að nú er viðurkent, að laun þeirra
eru svo Iítil, að þeir lifa aðeins við skort, en hafa ekkert
aflögu.
Slysatryggiflgf er víðast komin á, jafnvel á Rússlandi,
hvað þá annarstaðar. Starfsmönnum er bætt tjón það, sem
þeir bíða af slysum við vinnu sína á sjó eða landi. Og
verði þeir örkumla menn eða bíði bana, er séð svo fyrir
þeim, eða skylduliði þeirra, að það líði ekki beinlínis skort
að minsta kosti. Til þess greiða starfsmenn víðast lítið eða
ekkert sjálfir. Það greiða sumpart vinnuveitendur, sumpart
ríkin.
Veikindatrygging:, þar sem verkamenn fá læknis-
hjálp, meðul og Jegukostnað ókeypis og öll laun sín, eða
mestan part þeirra, meðan þeir eru sjúkir. Pessi styrkur er
greiddur úr sérstökum sjóðum, sem ríkin leggja til fé alt
að helmingi og 2h hlutum, og sumstaðar gera sveitarfélög-
in það. En tillög einstaklinga eru ekki tilfinnanleg.