Réttur - 01.07.1928, Side 107

Rjettur] ÁRGALARNIR ÁMINNA ' 235
Skáldið fór heldur ekki dult með þá skoðun sína, að
enginn máttur væri yfirstjettunum eins nauðsynlegur
og sá, er haldið gæti fjöldanum í auðmýkt og fáfræði
og snúið huga hans að öðru en baráttunni fyrir frelsi
sínu og jöfnuði hjer á jarðríki.
»Á prestana og trúna við treystum þó mest,
að tjóðra og reyra’ ykkur böndum.
Því það eru vopnin, sem bíta hjer best
í böðla og kúgara höndum«.
Slík var hin kalkaða gröf, full hverskyns ódauns fú-
inna, ormsmognra hugsana, er reyndu að dylja sig
undir helgitákni trúarinnar, til að forðast gagnrýningu
mannlegrar skynsemi. Lyf það er trú nefnist,hafði löng-
um svæft hinar kúguðu stjettir og meinað þeim að leita
rjettar síns, því lyfið var blandað af yfirstjettunum
og talið frá guði — og þar með dreginn töfrahringur
um það, er barg því frá að nálgast væri það með
djarfri hugsun,heldur aðeins í heimsku og auðmýkt. Og
ef misnotkun bræðralagskenningarinnar, afskræming
eilífðarhugsjónarinnar og fölsun fagnaðarboðskapar
uppreisnarmannsins frá Nasaret, dugðu ekki til að við-
halda dýrð kirkjunnar og trúnni á drotnunarvald auðs-
ins, þá var öruggur bakhjallur eftir, óttinn við helvítis
eld, sem oftast nægði til að forða hinum fordæmdu
þessa lífs frá því, að stofna farsæld sinni í næsta lífi
í voða fyrir að girnast hjer daglegt brauð.
Fangbrögð stúdentsins fátæka við þennan Glám eru
einhver hin hetjulegustu í allri viðureign hans við
mögn ríkjandi mannfjelags. Hatur hans gegn þessari
skelfilegu hjátrú er afar sterkt, enda var hjer um hina
verstu andlegu kúgun að ræða, sem allra síst var sam-
boðin frelsistilfinningu nokkurs manns. Að andúð hans
gegn kirkjunni var svo sterk, sem ljóð hans votta,
stafar einmitt að miklu leyti af því, að kirkjan skyldi
geta beitt slíku vopni sem vítiskenningunni, sem svo