Réttur - 01.10.1929, Blaðsíða 14
222
VÖRÐUR UÝRGRIPANNA
[Rjettuv
Gvosedov varð alvarlegur.
— Listin kenrnr.
— Ja — svo — einmitt það.... Listin, sögðu þeir. En
enginn þeirra vissi hvað list var.
— Yfirforinginn sagði við okkur — mælti Gvosedov,
— þið eigið að vera í senn yfirmenn og lagsbræður
hermannanna. Ef þið getið það ekki, þá eruð þið ó-
hæfir til þess að vera foringjar í rauða hernum. Þess-
vegna ætla eg nú að segja ykkur, hvað um er að vera,
og hvað þið eigið að annast á morgun. Það er eins og
eg sagði, það er listin sem kemur. — Hún kemur hing-
að frá Moskva og fer heim til sín — til Petrograd.
— — Listin, í gulli, silfri, fílabeini, dýrindis postu-
líni og í litum. Það stendur höll í Petrograd sem heitir
Einbúahöllin. Sumir ykkar hafa sjálfsagt séð hana.
Eg hefi sjálfur staðið þar á verði eitt sinn.---------
Eg elskaði aldrei keisarann------en þessa höll elskaði
eg.---------Mesta og fegursta dýrgripasafn heimsins
var þar saman komið. Alt það, sem var fegurst, fræg-
ast og dýrmætast í heimi listanna keypti keisarinn —
og lokaði það inni í þessari höll. Það voru bæði fornir
og nýir gripir, egipskir, grískir, rómverskir, vestræn-
ir. úrval allra dýrgripa veraldarinnar.-----Fyrirgei'-
ið þið---------en eg skelf — en það er af gleði, félag-
ar! Því — sjáið þið nú til —. Faðir minn safnaði
gömlum, merkum munum og listaverkum. Hver hlutur
í húsi hans átti sína sögu. Alt voru það á sinn hátt
helgir dómar í augum hans. Það voru fögur húsgögn,
málverk, fornir peningar og því um líkt. Eg var ekki
ágjarn, en hjartað í mínu unga brjósti hoppaði af
gleði, í hvert sinn er eg fékk að halda á gömlum bikar
eða peningi í hendi mér.
Þegar eg var orðinn fullorðinn, ferðaðist eg víða um
Norðurálfuna og skoðaði þar alt sem var fagurt. Eg
skoðaði þjóðmenjasöfnin, listasöfnin og kirkjurnar. —
En þeir þarna úti í löndum sögðu við mig: